từng nhận hối lộ của ai, bao nhiêu năm trong trại anh cũng không học được
cái trò đó.
Đồng tiền kiếm được dễ dàng nào có ra cái gì, nó đâu cho mình cái
cảm giác làm ra được. Các cụ nói chí lí thật: cái gì không phải trả giá, cái
đó không giữ được bền. Chân tay Sukhov còn khoẻ, chẳng lẽ khi nào về
nhà anh lại không kiếm được một công việc đàng hoàng hay sao. Làm bếp
lò chẳng hạn, hay quay lại nghề thợ nề, hay hàn nồi hàn xoong gì đó.
Nhưng liệu mình có được thả đúng thời hạn không? Liệu có bị ấn
thêm chục năm nữa hay không? Với lại được thả ra rồi mà vẫn bị tước
quyền công dân, không được sống trong làng, xin việc đâu cũng không
được nhận, thì lại đến phải làm ba cái đồ thảm rởm đó mất thôi...
Đoàn người đã tới nơi và dừng lại trước trạm gác của một công trường
rộng lớn đang xây cất. Trước
đó, từ một góc công trường, hai lính áp tải mặc áo khoác ngắn da lộn
đã tách ra, đi tới chòi gác ở
phía xa. Đám tù chưa được phép vào phía trong, chừng nào lính canh
chưa lên được hết các chòi gác. Viên sĩ quan phụ trách, vai đeo tiểu liên đi
tới trạm gác. Từ trong ống khói lò sưởi của trạm gác, khói vẫn cuồn cuộn
bốc lên: lính gác công trường cả đêm ngồi trong đó canh chừng ván và xi
măng khỏi
bị mất cắp.
Một mặt trời to tướng, đỏ ối, như được bọc trong sương mù, chiếu ánh
sáng xuyên qua những hàng dây thép gai trên cổng, trải khắp công trường,
tới tận hàng rào dây thép gai phía xa. Đứng cạnh Sukhov là anh chàng Tẩy
lễ Aliosa nụ cười rạng rỡ trên môi, đang nhìn mặt trời và lấy làm sung
sướng lắm. Hai má hắn hóp lại, sống chỉ nhờ vào khẩu phần hàng ngày, chả
kiếm chác được gì thêm, không hiểu hắn sung sướng cái nỗi gì nhỉ? Vào
các ngày chủ nhật, tối ngày hắn thì thầm chuyện trò với mấy tín đồ Tẩy lễ
khác, đời sống trong trại chả làm cho họ bận tâm, chẳng khác gì nước đổ
đầu vịt. Đã hai mươi nhăm năm nay người ta quần thảo họ vì cái đạo Tẩy lễ
