làm chỗ trú là làm cho bản thân, chứ đâu phải là công việc sản xuất. Nhưng
trong phiếu công tác cũng phải ghi đã làm được những việc gì đó vào.
Trong chuyện này, có thể Sezar cũng có nhúng tay - đội trưởng vì nể hắn,
hẳn là phải có lí do.
Khoá được phần trăm định mức tốt, có nghĩa đội anh sẽ nhận được
những khẩu phần hời hơn trong năm ngày tới. Năm ngày, cũng có thể chỉ
bốn ngày: các ông trên bớt xén của đội anh một ngày, nhưng đến khi nghỉ
“bảo dưỡng” thì toàn trại như nhau tuốt, đội làm việc tốt, cũng như đội làm
việc dở. Có vẻ như không làm mếch lòng ai, tất cả đều bình đẳng, nhưng kì
thực người ta đã trấn của phạm những thứ đáng ra họ được nhét vào bụng.
Thì có làm sao, bụng tù thì thế nào mà chả chịu được. Hôm nay gắng chịu,
mai mốt rồi sẽ được ăn thoải mái. Mơ ước này anh em mang vào cả giấc
ngủ trong những ngày nghỉ “bảo dưỡng”.
Nhưng nghĩ đi nghĩ lại vẫn thấy ấm ức: làm năm ngày, mà chỉ được ăn
có bốn.
Cả đội yên lặng. Ai có thuốc thì lặng lẽ giở ra hút. Họ ngồi quây quần
trong bóng tối và ngắm nhìn ngọn lửa. Giống như một gia đình. Mà đội của
Sukhov đúng là một gia đình. Tất cả lắng nghe đội trưởng kể chuyện cho
hai ba người ngồi cạnh lò sưởi. Hắn rất kiệm lời, bởi vậy khi nào hắn thao
thao, có nghĩa lòng hắn đang vui.
Hắn, Andrei Prokofich, tới giờ cũng vẫn không học được cách đội mũ
trong lúc ăn. Không đội mũ trông hắn già hẳn. Đầu hắn trọc như tất cả mọi
người, ánh lửa hắt ra từ lò sưởi soi rõ vô số những sợi bạc lẫn trong đám
tóc đã ngả sang màu xám.
- ... Đứng trước tiểu đoàn trưởng mình đã run bỏ mẹ, đằng này lại là
trung đoàn trưởng! “Chiến sỹ hồng quân Turin đã có mặt theo lệnh của thủ
trưởng...”, mình báo cáo. Ông ta ngó mình trừng trừng, lông mày dữ phát
khiếp. “Tên là gì, họ là gì?”. Mình nói. “Năm sinh?”. Mình nói tiếp. Khi ấy,
năm ba mươi, mình mới hăm hai tuổi, một thằng oắt con. “Phục vụ thế nào,
Turin? - “Phục vụ nhân dân lao động!”. Ông ta bỗng nổi sung lên, đập tay
