MỘT NGÀY LÀ MƯỜI NĂM - Trang 70

mức coi nàng như thứ đồ quý giá dễ vỡ, chỉ kính nhi viễn chi thôi, chạm
vào là vỡ vụn ra đấy. Có lẽ vì cái sự “trân trọng” ấy mà suốt gần hai năm
bên nhau không biết bao nhiêu lần, đi khắp Hà Nội, nôki ngoại thành đâu
cũng có dấu ấn kỷ niệm mà ông mới chỉ dám một lần cầm tay nàng đưa lên
môi hôn. Mấy bạn trai cùng lớp chê ông quỷnh, có cậu bặm trợn bảo, vào
tay tao chỉ một tuần là có “khám phá”, Nghĩa lại bảo kệ họ kê kích, mình
có lập trường của mình chứ. Sự khích lẹ của nàng làm ông càng thêm dè
dặt chỉ ánh mắt là nói với nhau nhiều điều. Một mối tình trong mộng, mối
tình sách vở, mối tình thuần khiết. Những ngày đầu năm 1945 ở Hà Nội sôi
sục phong trào cách mạng và những sinh viên trong đoàn hướng đạo có
nhiều sự lựa chọn họ có thể tham gia: Việt Minh, Đại Việt hay Việt Quốc,
Việt Cách. Ngay từ đầu ông đã theo huynh trưởng vì ông biết Việt Minh là
tổ chức cách mạng rộng lớn, đòi độc lập cho đất nước ông nhớ lần ấy, vừa
cùng Nghĩa định rẽ vào quán cà phe phố Lambert thì gặp Bùi Diễm, một
bạn học ở Cao đẳng khoa học và cũng hoạt động trong Tổng họi sinh viên.
Là con một nhà nho có tiếng ở Bắc Kỳ, nhưng được cái tính Bùi Diễm
không kênh kiệu, dễ chơi. Gật đầu chào nhau, rồi anh ta chủ động đến gần
nói với Nhị Nguyễn, mình biết cậu có nhiệt huyết, theo Việt Minh, nhưng
mình cho đây không phải con đường của cậu, thực chất đây là phong trào
của công nhân, nông dân, bọn trí thức chúng ta chẳng cô vị trí gì đâu. Ông
cười bảo lại, mình thấy Việt Minh đối xử rất bình đẳng, không phân biệt trí
thức hay công nông, một trí thức như huynh trưởng Tạ Quang Bửu còn
theo và đang có vị trí lớn cơ mà. Không thuyết phục được Nhị Nguyễn, anh
ta lẳng lặng bỏ đi. Sau đó ông mới được bạn bè cho biết, Bùi Diễm đã ra
nhập Đại Việt từ năm 1944 và đang là trợ thủ đắc lực của lãnh tụ đảng này
là Trương Tử Anh, một phần tử chống Việt Minh quyết liệt. Gần ba mươi
năm sau, đến thời chống Mỹ, một lần từ chiến trường Lào về Hà Nội họp,
đọc trên tờ Nhân Dân, ông mới biết Bùi Diễm là đại sứ của chính quyền
nguỵ Sài Gòn tại Hoa Kỳ trong các năm 1967-1972 và còn làm tiếp đại sứ
lưu động cho đến khi chính quyền này hoàn toàn sụp đổ ngày 30-4-1975.
Sau ngày Toàn quốc kháng chiến, hầu hết bạn bè lớp Nhị Nguyễn đều xếp
bút nghiên lên đàng tranh đấu, xếp bút nghiên coi thường công danh như