Phạm Quang Đẩu
Một ngày là mười năm
- 4 -
Giữa năm 1951, được thả từ căng (nhà lao) Phú Lâm, ông Nhị Nguyễn trở
về Hà Nội tạm chiếm. Hơn một năm qua, không lúc nào trong lòng ông
nguôi ngoai được nỗi cay đắng hình ảnh con tàu bốc lửa dữ dội rồi từ từ
chìm xuống biển Đông luôn hiện về trong giấc ngủ như một ác mộng. Xác
ông chôn trong cỗ quan tài sát ấy cùng mười hai thuỷ thủ kia thì là một nhẽ,
nay chỉ mình ông sống để nỗi đau dày vò cùng mối thù bầm gan tím ruột.
Nỗi đau và mối thù ấy còn thâm sâu hơn, khi ông còn bị những trận đòn dã
man trong những ngày ở bốt Catinat, Sài Gòn.
Kế hoạch vận chuyển hàng bằng máy bay phải bỏ, chỉ còn cách là theo
đường biển. Suốt mấy tháng ròng, đại diện của ta ở Băng Kok huy động
ghe, thuyền của bà con Việt kiều chia nhỏ các kiện hàng bí mật tập kết về
một nơi trên đảo Cô Chang ở biên giới. Thái Lan – Campuchia, rồi từ đây
lại “tăng bo” về đảo Phú Quốc của Việt Nam, chuẩn bị cho chuyến dài ngày
ra Bắc bằng tàu biển. Ông Nhị Nguyễn liên hệ với cơ sở ở Nam Bộ mua
được một con tàu cũ pha sông biển, trọng tải khoảng hai trăm tấn. Tàu có
một máy đã ọc ạch, phải sắm thêm máy và lắp thêm chân vịt. Tên tàu là
“Prasamus”, anh em bảo đổi thành “Sông Lô” chiến thắng những năm
trước ở con sông miền cực Bắc vẫn còn âm vang mãi trong lòng người
miền cực Nam. Đây chỉ là tên danh nghĩa, bề ngoài nó vẫn là một con tàu
buôn gạo đã bao năm bọn Tây đoan các cảng ven biển nhẵn mặt. Hàng
chính mua từ Thái được để xen với hàng phụ là gạo, khi đến nơi tập kết số
gạo ấy cũng sẽ rất cần cho bộ đội ngoài tiền tuyến. Sau cái khó tìm tàu
chọn máy, là khó tuyển người.
Phải những thanh niên khoẻ, quen sông nước và chuẩn bị kỹ về ý chí chiến
đấu cho họ. Khác với thuyền độc mộc trên sông Nạm Ca Đinh, ngày náu
đêm đi, con tàu này thiếu hoa tiêu, phương tiện dẫn đường trong đêm, phần
