Trong khi ca tụng những cái rực rỡ của nhà thương Mátxcơva, mà theo
yêu cầu của tư lệnh quân đoàn, Alếchxây và trung úy Cưcúckin được đưa
tới điều dưỡng, Anđơrây Đếchcharencô và Lênốtca không hề nói sai sự
thật. Trước chiến tranh, đó là bệnh viện trực thuộc một viện khảo cứu, ở đó,
một nhà bác học trứ danh của Liên Xô nghiên cứu về những phương pháp
mới hồi sinh mau chóng các bộ phận của cơ thể con người sau khi bị
thương hay đau yếu. Bệnh viện này có truyền thống vững chắc và đã nổi
danh trên thế giới. Khi chiến tranh bùng nổ, nhà bác học ấy đã dùng nơi
này làm bệnh viện sĩ quan. Cũng như trước, bệnh nhân đều được chăm sóc
và điều trị theo tất cả các phương pháp khoa học tối tân nhất. Chiến tranh
đã diễn ra gần ngay thủ đô, bệnh viện đã nhận thêm rất nhiều thương binh,
nhiều đến nỗi phải tăng số giường lên gấp bốn lần trước. Tất cả những
phòng phụ xưa kia để tiếp khách, để làm phòng đọc sách và giải trí trong
nhà, làm nơi ăn cho những bệnh nhân đã hết bệnh, hoặc làm nhà ở của nhân
viên, đều được sắp xếp lại thành phòng ngủ bệnh nhân. Ngay nhà bác học
cũng nhường phòng giấy của ông ở gần phòng thí nghiệm dọn tới một
phòng nhỏ mà trước đây dành cho thầy thuốc gác.
Mặc dù thế, vẫn phải kê thêm nhiều giường ở các lối đi. Giữa các bức
tường trắng toát, một màu trắng hình như lúc nào cũng lặng yên một cách
trang nghiêm cho phù hợp với tính chất một tòa đền y học, thì ngày nay đâu
cũng chỉ toàn những tiếng rên rỉ, tiếng thở dài của thương binh, tiếng ngáy
của người ngủ hoặc tiếng mê sảng của những người bị trọng thương.
Mùi hôi nồng nặc, mùi của chiến tranh tỏa ra: mùi bông hấp hơi, mùi mủ
ở các vết thương, mùi thịt bị hư thối. Không có cách gì làm tan thứ mùi ấy
được. Từ lâu rồi, đã phải kê thêm những giường lính, bên cạnh những
giường nhà thương đóng một cách thông thái theo kiểu của nhà bác học.
Chén đĩa thiếu. Những bộ đồ sứ sang trọng xếp bên cạnh những “gà mên”
nhôm méo mó. Hơi bom nổ gần nhà thương đã làm bể kính của những cửa
