- Anh vẫn còn cứ khôi hài được! Anh thực là một người kỳ lạ. Chuyện
không thể tưởng tượng được, không thể tưởng tượng được anh nghe chưa?
Đáng lẽ khóc, anh lại cười, mình đang đau đớn ê chề mà lại đi an ủi người
ta. Anh, này! Anh! Anh có nghe không? Anh không thể cứ tiếp tục hy sinh
như thế mãi.
Cô ôm mặt khóc thầm, khóc rất lâu. Chính ủy âu yếm nhìn đôi vai của cô
nhô lên hạ xuống thực là buồn bã dưới áo bờ lu trắng.
- Trễ quá mất rồi, em ạ! Tội nghiệp em, nhưng trễ quá mất rồi! Trong
những công việc tư của tôi, tôi luôn luôn cứ bị lỡ dịp một cách thảm hại.
Tôi không bao giờ có thì giờ lo cho tôi và lần này thì mới là thực sự không
có thì giờ nữa!
Chính ủy thở dài. Chị y tá ngửng lên, mắt lệ lưng tròng. Cô nhìn chính
ủy với cặp mắt năn nỉ. Anh mỉm cười, thở dài một lần nữa rồi với giọng nói
bình thường của anh, đầy bình thường và lẫn vào với đôi chút hóm hỉnh,
anh lại nói:
- Cô là một cô gái thông minh. Vậy cô hãy nghe câu chuyện này nghen!
Chẳng hiểu sao lúc này tôi lại chợt nhớ ra nó nữa. Chuyện đã lâu lắm rồi,
trong thời nội chiến, ở vùng Tuakénan, đoàn kỵ binh của tôi đang mải miết
đuổi theo bọn phong kiến phản động thì bị lọt vô một vùng sa mạc. Ngựa
Nga của chúng tôi không quen đi trên cát, nên đều té quỵ. Chúng tôi từ kỵ
binh, trở thành bộ binh. Chỉ huy trưởng ra lệnh bỏ hết các đồ vật khác, chỉ
giữ súng đạn và lội bộ trở về thành phố. Thành phố này ở cách đó 160 cây
số, vậy mà phải lội qua bãi cát. Cô thử tưởng tượng xem thế nào? Chúng tôi
lên đường: một ngày, hai ngày, ba ngày. Trời nắng gắt. Không có một
miếng nước uống. Miệng chúng tôi đã khô và nứt nẻ. Đâu đâu cũng chỉ có
cát cháy bỏng: cát bay trong không khí, cát rào rạo dưới chân, cát sột soạt
đầy răng miệng, cát đốt phỏng mắt, cát cào xói cổ họng. Không ai chịu nổi
nữa. Người này tiếp theo người khác, trai tráng trong đoàn đều gục xuống
cát, không cử động nổi nữa. Chúng tôi có đồng chí chính ủy tên là Páplôvít.
Thoạt nhìn, thì anh ra dáng một anh trí thức, trông chẳng ra cái vẻ gì cả.
Anh là một nhà sử học, nhưng anh thực là một người Bônsêvích. Có thể
