ngồi bờ cửa sổ và suy nghĩ lung lắm, lâu lâu lại thở dài. Đến giờ coi sóc
thuốc men rồi, chỉ còn có ba người ở trong phòng: chính ủy lặng yên nhìn
trân trân Stêpan Ivanôvít, và Mêrétxép thì đang ra sức bình sinh cố ngủ.
Phòng lặng im khi chính ủy cất tiếng nói, một giọng nói lắng nghe mới
thấy, đầu quay về phía Stêpan Ivanôvít mà hình bóng nổi đen trên khung
cửa sổ ánh nắng chiếu tà soi vàng ánh.
- Ở thôn quê, giờ này là trời tối rồi và cảnh vật thảy đều yên tĩnh. Mùi
đất màu, mùi phân, mùi khói xông lên thoang thoảng. Trong chuồng, có
con bò lục đục trở mình trên ổ; nó giở dạ sắp đẻ. Bây giờ đã là mùa xuân...
chẳng biết phụ nữ trong làng họ đã xoay sở ra sao để bón phân cho ruộng
rẫy? Họ đã có hạt giống chưa? Cương yên đã sẵn sàng chưa?
Mêrétsép có cảm tưởng rằng Stêpan Ivanôvít nhìn chính ủy với con mắt
không phải là ngạc nhiên mà là sợ hãi, kinh hoàng:
- Đồng chí thật là có phép thánh, đồng chí chính ủy! Đồng chí đoán được
cả ý nghĩ của người khác... Phải rồi đấy! Phụ nữ họ biết xoay xở, việc gì
cũng làm được hết, nhưng thế nào thì thế, không biết họ loay hoay làm ăn
ra sao khi không có chúng ta?
Nói xong cả hai lặng yên. Tiếng còi hú vang lên từ trên mặt sông, lướt
trên nước, và đập vô bến lát đá.
Stêpan Ivanôvít hỏi khẽ:
- Đồng chí nghĩ thế nào? Chiến tranh sắp chấm dứt chưa? Liệu có xong
trước mùa gặt cỏ này không nhỉ?
- Mà chiến tranh chấm dứt ngay hay không thì có sao đến cậu? Tuổi cậu
đâu còn phải nhập ngũ nữa đâu? Cậu là binh sĩ tình nguyện mà. Cậu cứ xin
giải ngũ là được giải ngũ và được về nhà chỉ huy một đội nữ binh. Ở hậu
phương, một đứa nhanh nhẩu như cậu đâu phải là đứa dư? Cậu nghĩ sao?
Lão râu?
Chính ủy vừa nói vừa nhìn người lính già với một nụ cười âu yếm. Anh
chàng nhảy từ bệ cửa xuống xúc động đến run lên:
- Cho tôi giải ngũ à? Đồng chí cho rằng có thể vậy sao? Tôi đang lo đúng
lúc này đây không biết làm gì, không biết nói gì với ủy ban đây. Nói cho
