Anh không có gia đình ở Mátxcơva, nhưng anh tha thiết muốn đi chơi
thành phố một lần, anh nóng lòng dượt lại sức mình bằng một cuộc đi bộ
thực sự, xen lẫn trong quần chúng mà không ai quen biết anh. Anh đã gọi
điện thoại cho Anhuta và hẹn cô cho gặp vào trưa nay, nếu tiện. Anh ở đâu?
Có thể là ở trước đài kỷ niệm Púskin... Thành ra bây giờ, anh đang một
mình đi dọc bờ sông đẹp đẽ vô cùng, bến lát đá hoa cương, nước óng ánh
dưới ánh dương như tấm gương muôn nghìn khía cạnh; anh thở mạnh, hít
đầy phổi không khí ấm áp của ngày hè, mà cảnh trời êm dịu và những mùi
thơm đối với anh sao quen thuộc lạ lùng.
Trời thực là đẹp. Đối với anh, tất cả phụ nữ đều đẹp, tất cả cây cối đều
xanh tươi một cách kỳ diệu. Không khí nồng say dồn lên đầu làm cho anh
choáng váng như say rượu, và khí trời lại trong trẻo đến nỗi làm cho người
ta không ước lượng nổi tầm xa của mọi vật: anh có cảm giác như giơ tay là
có thể với tới đầu tường cũ kỹ, lởm chởm lỗ châu mai, của điện Cờremlanh
mà trước đây, anh chỉ thấy trong hình vẽ, gác chuông Ivan vĩ đại và hình
bán nguyệt lớn của cây cầu bắc trên mặt nước. Mùi thơm say đắm và dịu
ngọt bao phủ thành phố đã nhắc anh những kỷ niệm hồi thơ ấu. Tại sao
vậy? Tại sao tim anh đập mạnh, tại sao anh nhớ tới hình ảnh mẹ hiền: bà
không phải là một người già nua gầy, yếu, mà là một phụ nữ trẻ, thon, tóc
rủ xõa? Thực ra, đã có dịp nào anh cùng mẹ đến Mátxcơva đâu?
Cho đến bây giờ, Mêrétxép chỉ biết thủ đô qua hình ảnh, báo chí, sách
vở, qua những câu chuyện do những người đã ghé thăm viết kể lại, qua
tiếng chuông điện Cờremlanh đổ hồi mỗi nửa đêm chầm chậm trên thế giới
đang say sưa ngủ, và cũng qua những cuộc diễu hành ào ạt và vui nhộn của
nhân dân mà rađiô đã truyền đi. Và bây giờ, Mátxcơva đang giải ra đó ở
trước mắt anh, trong nóng bức, sáng sủa của mùa hè, mênh mông và kỳ
diệu.
Alếchxây vẫn bước đi dọc bờ sông vắng vẻ, nơi chân thành Cờremlanh,
rồi đứng lại nghỉ xả hơi, tay vịn vào đá hoa cương mát rượi của bao lơn trên
bến, mắt nhìn nước màu xám có ánh cầu vồng đập vô chân tường bằng
gạch. Và anh chậm rãi lần bước tới Hồng trường.
