chưa dứt, thì đoàn khác đã tới, suốt đêm trường ù ù như thế. Các phi công
đều biết rằng bọn này bay tới phía Mátxcơva. Và ai cũng cho rằng nơi đó
hẳn là một địa ngục.
Ấy thế mà giờ đây, dạo chơi trong thành phố Mátxcơva thời chiến,
Mêrétxép tìm hoài không thể nào tìm ra nổi được dấu vết của những cuộc
oanh tạc đó. Nhựa cầu không có một vết cào xát và những nhà cửa đều
thẳng hàng, yên ổn. Ngay cả kính cửa, có dán giấy chéo bao bọc, cũng trừ
số rất hiếm, không suy suyển chút nào cả. Tuy vậy, ranh giới trận tuyến
không xa, và điều này hiện rõ trong nét mặt của những người dân trong
thành phố, mà trên phân nửa là quân nhân, chân đi ủng bụi bám trắng, và áo
khoác đẫm ướt mồ hôi dính chặt trên vai dưới dây cột đồ. Trong đường phố
ngập ánh nắng mặt trời, một đoàn dài xe cam nhông bụi bậm đang chuyển
bánh tiến tới, vành che bùn hư nát, kính xe vỡ vì vết đạn. Những chiến sĩ,
mình đầy đất, bụi, vai che bằng những tấm vải nhà chòi, đang đứng trong
khuôn xe xộc xệch, nhìn quanh mình bằng cặp mắt tò mò. Đoàn xe cứ tiến,
tiến nhanh vượt mọi thứ xe buýt, xe hơi, xe điện, làm cho ta thấy rõ rằng
quân thù gần đây lắm, đang ở ngay cửa ngõ thủ đô. Mêrétxép nhìn theo
đoàn xe hồi lâu. Chao ôi! Sao anh muốn nhảy lên một chiếc xe đầy bụi đất
ấy đến thế! Nếu lên được thì, bạn thấy không? Ngay chiều hôm ấy là anh
đã có thể đến mặt trận, trên sân bay cũ của anh rồi. Anh tưởng như đã gặp
Đếchcharencô ở dưới hầm chung của hai người trước kia. Anh tưởng như
đã thấy những thành giường kê mễ bằng gỗ thông có mùi nhựa thấm thía,
lẫn với mùi xăng của ngọn đèn chế bằng vỏ đạn đập bẹp phía trên; anh
tưởng như đã nghe tiếng động cơ được cho chạy lên mỗi buổi sáng cho
nóng máy cùng tiếng thông reo không ngừng suốt ngày đêm trên đầu anh.
Thứ nhà đó, anh cho là rất thoải mái và yên tĩnh: đó chính là nhà anh. Anh
ước mong sao mau mau được trở về nơi đồng lầy đó, mà trước kia bao lần
anh vẫn chê vì ẩm ướt, vì bùn sình cắn chặt lấy chân và vì đàn muỗi ào ào
suốt ngày đêm.
Alếchxây đi rất mệt nhọc mới tới chỗ chân tượng Pútskin. Nhiều lúc anh
phải đứng lại thở lấy sức, hai tay tỳ trên gậy, làm giống như những kẻ phất
