Cây ti-ơn đã trổ bông. Trên mặt đường lát nhựa của các phố và các
quảng trường, bầy ong chăm chỉ đang vo vo bay lượn trong đám cành vàng
chói những đóa hoa nhỏ, mùi thơm như mật, mặc tiếng ồn ào của xe điện,
xe hơi, và mặc hơi nước nóng hổi nồng nặc mùi xăng hay rung rinh phía
trên hắc ín nóng bỏng.
Mátxcơva thân yêu như thế này đây!
Sau bốn tháng nằm liệt trên giường bệnh, Alếchxây say mê trước vẻ đẹp
của thủ đô đến nỗi anh quên không chú ý thấy Mátxcơva đang trang phục
kiểu thời chiến và như các phi công thường nói, đang ở trong tình trạng báo
động số một, mỗi lúc sẵn sàng đứng lên chiến đấu với quân thù.
Đại lộ lớn nối liền với cầu đã bị cắt quãng bằng một ụ lớn làm bằng cột
cây và giữa những khoảng cách thì đệm bằng bao cát. Mỗi góc cầu đều có
một lô cốt vuông bằng xi măng cốt sắt, có đục lỗ châu mai, đứng dựng lên,
giống như những khối gỗ vuông của con nít chơi bỏ quên trên bàn. Khoảng
xám của Hồng trường đã được hóa trang lòe loẹt thành hình lối đi, bãi cỏ và
nhà cửa. Cửa kính các tiệm, ô phố Goócki, được che chở bằng gỗ, bao bọc
như những tấm khiên, và bằng những bao cát. Trong tất cả các phố, sắt
đường ray cột chéo chữ thập thành những chướng ngại dùng để cản địch,
được đặt khắp nơi, giống như đồ chơi của đứa con nít ỡm ờ đã bỏ quên bừa
bãi. Một chiến sĩ từ mặt trận về, mà chưa được biết Mátxcơva trước kia lần
nào, không thấy ngay được sự khác lạ đó. Điều làm anh ta chú ý, đó chỉ là
một số nhà cửa có nhiều màu sặc sỡ trông kỳ quặc, giống như những bức
họa của trường phái “tương lai chủ nghĩa
”, và các “cửa sổ TASS
” dán
trên tường và cửa kính mỗi nhà.
Hai chân giả kêu rin rít, và cây gậy đã phải kéo nặng nề, Mêrétxép đã
thấm mệt, anh đi dọc theo đường Goócki, mắt mở trừng cố tìm mà vẫn
không thấy những hố bom, những bức tường, những đường đá sụp đổ,
những cửa kính vỡ nát. Hồi anh còn ở mặt trận miền Tây rất xa xôi, cả một
thời gian khá lâu, tại một sân bay quân sự, hầu như mỗi đêm, anh đều nghe
tiếng những đoàn phi cơ oanh tạc của giặc Đức bay phía trên hầm ẩn của
anh, xông về phương Đông. Đoàn này vừa bay khỏi thôi, tiếng văng vẳng
