màu lửa đỏ không lành. Quanh Pơlavơni không có chiến trận. Cách phía
Tây chừng ba mươi cây số, một đơn vị bộ đội Liên Xô bị địch tiêu diệt;
trận tuyến mới tổ chức gấp quá, và những đoàn quân Đức có xe tăng ủng hộ
đã vượt qua Pơlavơni ở trận trong rừng sát bên hồ, xa đường qua lại; quân
Đức đã tiến về phía Đông, không đóng trong làng này. Chúng ra sức chiếm
đường giao thông chiến lược chỗ đường sắt Bôlôgôi. Nếu chiếm được thì
chúng sẽ cắt bộ đội mình làm đôi: mặt trận Tây và mặt trận Tây Bắc. Gần
thành phố, nhân dân vùng Calinin, đàn ông, đàn bà, người già, người trẻ,
dân thị thành, nông dân đủ các giới, các lứa tuổi đã miệt mài, cả mùa hè và
mùa thu, ngày và đêm, mưa hay nóng bức, kệ thây muỗi, đầm ẩm ướt, nước
độc, miệt mài cùng nhau xây dựng phòng tuyến. Thành lũy đã được xây
dựng hàng trăm cây số từ nam chí bắc, qua rừng, qua truông, dọc hồ, dọc
khe, dọc sông. Những người xây dựng đã phải chịu nhiều gian khổ không
sao tả được, nhưng công họ không vô ích. Bọn Đức trên đà tiến đã đánh
thủng nhiều phòng tuyến, nhưng chúng đã phải ngừng trước một trong
những phòng tuyến cuối. Mặt trận trở thành vững chắc. Tụi Đức không thể
đánh tới Bôlôgôi. Chúng phải dồn lực tấn công miền Nam trở về thế phòng
ngự.
Nhân dân Pơlavơni đất cát thu hoạch quá kém, mỗi năm kiếm ăn thêm
bằng nghề chài lưới ở hồ trong rừng, họ sung sướng thoát khỏi nạn chiến
tranh. Quân chiếm đóng bắt phải đổi tên chủ tịch hợp tác xã thành “thư ký”
nhưng dân vẫn sống theo lối hợp tác xã như trước, vì hy vọng rằng bọn
Đức sẽ không ở mãi trên đất Liên Xô, và nhờ thế dân làng hy vọng không
chừng không bị tai hại gì lắm. Nhưng bọn Đức áo xám xanh như nước ao
vừa đi khỏi thì bọn áo đen trên đầu có mũ vẽ hình đầu lâu và hai ống xương
xếp chéo, lại kéo xe hơi tới. Chúng đòi dân làng Pơlavơni phải cung cấp
nội trong 24 tiếng đồng hồ mười lăm người đi sang Đức làm việc. Nếu
không có sẽ bị nghiêm trị. Những người tình nguyện phải đến gian nhà
ngay ở cửa làng ra, dùng làm nhà kho của hợp tác xã đánh cá và nhà của
chính quyền địa phương. Họ buộc phải mang theo quần áo thay, muỗng dĩa
dao và lương thực mười ngày. Nhưng quá hạn, không một ai thèm tình
