Hay thử câu đố chín điểm, bốn đường thẳng. (Chắc là bạn biết câu đố này,
nhưng không sao, đây là ví dụ điển hình của việc tạo rào cản.) Có chín điểm
được sắp xếp như sau:
● ● ●
● ● ●
● ● ●
Qua những điểm này, bạn phải vẽ bốn đường thẳng qua tất cả các điểm
bằng chỉ một nét không đi qua điểm cũ, và nét chì không được rời khỏi mặt
giấy.
Chừng nào bạn (cũng như nhiều người khác) cho là các đường thẳng không
được kéo ra ngoài giới hạn những điểm bên ngoài, thì bạn không thể nào
giải được câu đố. Nhưng ngay khi bạn kéo những dòng kẻ ra ngoài giới hạn
đó thì bạn sẽ tìm ra đáp án.
Lưu ý là câu đố không hề yêu cầu những dòng kẻ phải nằm trong giới hạn
các điểm này. Bạn tự đặt cho mình giới hạn đó mà không hay.
Có dạo tôi hay cho sinh viên xếp hàng dựa vào tường và yêu cầu họ gấp
máy bay rồi phi sao cho chạm bức tường đối diện xa khoảng 6m. Họ gấp đủ
kiểu máy bay nhưng không tài nào phi được xa như vậy.
Rồi tôi mới nói, “Thôi được rồi các anh chị, giờ hãy xem nhà vô địch thế
giới về gấp máy bay biểu diễn đây.” Ngay sau đó, tôi mới vo viên một tờ
giấy thành kích thước trái bóng golf rồi ném vào bức tường đối diện. Trúng
phóc.
Ai nói là máy bay giấy thì phải gấp giống như máy bay thật?
Dưới đây là một bài tập khác tôi giao cho sinh viên:
