MỘT QUAN ĐIỂM VỀ SỐNG ĐẸP - Trang 157

hoặc trước khi con trai hay con gái đầu lòng tròn năm tuổi. Tôi không tin
rằng một chàng trai hai mươi lăm tuổi đã muốn có con. Chàng chỉ mê một
thiếu nữ nào đó, vô ý mà sinh một đứa con rồi chẳng nghĩ tới nữa, cho tới
khi, khoảng ba chục tuổi, chàng mới bỗng nhiên nhận ra rằng mình có một
đứa con trai hay gái, có thể dắt nó đi chơi hoặc khoe khoang với bạn bè, và
lúc đó chàng mới cảm thấy rằng mình là cha. Đàn bà thì trái lại, cho có con
là việc quan trọng nhất trong đời, và khi có con thì từ tính tình đến thói
quen đều có thể biến đổi hẳn. Ngay từ khi có mang, họ đã nhìn đời khác
trước rồi. Họ đã thấy rõ sứ nạng của mình, mục đích của mình trong đời
sống. Tôi đã thấy một thiếu nữ con trong một gia đình Trung Hoa giàu có,
được cha mẹ nuông chiều quá đỗi, vậy mà bỗng thành ra can đảm, bỏ ngủ
trong mấy tháng để săn sóc con đau. Theo luật tự nhiên, bản năng hi sinh
đó không cần thiết cho người cha, vì đàn ông cũng như con vịt hay con
ngỗng đực, chỉ lo kiếm ăn nuôi con thôi. Cho nên người đàn bà sẽ đau khổ
về tâm lí nếu không sanh con, nuôi con được. Nền văn minh Mĩ làm cho
bao nhiêu thiếu nữ diễm lệ như vậy không có cơ hội kết hôn, thì quả thực là
không nhân từ với phụ nữ chút nào cả.

Tôi xin trở lại vấn đề: “Làm sao sống một đời sung sướng?”. Muốn sống
sung sướng thì ngoài những thành công bề ngoài ra, còn cần điều kiện này
nữa là bản tính của ta không bị ngăn cản mà được phát ra điều hoà. Tôi vẫn
nghi ngờ các ông các bà sống độc thân chỉ lo về những thành công bề ngoài
và tưởng rằng có thể hoàn toàn thoả mãn trong những hoạt động về tinh
thần, nghệ thuật hay nghề nghiệp mà không cần tới hạnh phúc trong gia
đình nữa.

Không, tôi không tin như vậy. Những thành công về chính trị, văn chương,
nghệ thuật chỉ gây được một chút vui tinh thần nhạt nhẽo, làm sao ví được
cái phần thưởng âm thầm nhưng vô cùng chân thực khi thấy con cái mình
lớn lên, mạnh lên. Có bao nhiêu văn nhân, nghệ sĩ khi về già còn thoả mãn
về những thành công của mình? Và có bao nhiêu người không coi những
thành công đó chỉ là sản phẩm của những hoạt động để tiêu khiển, nhất là