MỘT QUAN ĐIỂM VỀ SỐNG ĐẸP - Trang 158

để mưu sinh? Người ta kể rằng vài ngày trước khi mất, Herbert Spencer ôm
trên đùi một chồng mười tám cuốn “Triết học tổng hợp”, thấy nó lạnh và
nặng quá, tự hỏi giá lúc đó còn một đứa cháu nội để ôm có phải thú hơn
không. Phải dùng đường nhân tạo, bơ nhân tạo, bông gòn nhân tạo cũng là
chán ngán rồi, nếu lại phải có những sản phẩm để thay trẻ em thì thực là bi
thảm!

Về một phương diện khác, nhiều người cho rằng hạnh phúc là vấn đề kiếm
được công việc mà mình thích, công việc của đời mình. Tôi tự hỏi chín
chục phần trăm đàn ông và đàn bà làm một nghề nào đó có tìm được cái
công việc mà họ thích không. Tôi cho rằng câu mà người ta thường đem ra
khoe: “Tôi thích công việc của tôi” có chút ý nghĩ chua chát. Có ai mà
khoe: “Tôi yêu gia đình tôi” không, vì điều đó tự nhiên quá đi. Một nửa
những nhà kinh doanh lại phòng giấy mỗi ngày có cái tâm trạng y như của
phụ nữ Trung Hoa đợi lúc sanh đẻ: “Thiên hạ như vậy, thì mình không thể
khác được”. Ai cũng nói: “Tôi thích công việc của tôi”. Thốt từ miệng một
người coi thang máy, một cô giữ điện thoại, một ông nha y thì câu đó láo
khoét; còn thốt từ miệng một nhà xuất bản, một nhân viên địa ốc, một nhân
viên chứng khoán thì lời đó quá đáng. Trừ trường hợp những nhà thám
hiểm nam, bắc cực, những nhà bác học nghiên cứu trong phòng thí nghiệm,
còn thì chỉ cần cho công việc mình làm được hơi thích thích, tạm vừa ý,
cũng là may rồi. Không thể so sánh lòng yêu công việc với lòng mẹ yêu
con được. Nhiều người không thấy rõ khuynh hướng của mình và thường
đổi nghề; nhưng có người mẹ nào không thấy rõ cái thiên chức của mình là
nuôi nấng, dìu dắt con cái khi chúng còn nhỏ không? Nhìn những người
chung quanh, chúng ta thấy rằng may mắn có được năm phần trăm là sung
sướng vì kiếm được một công việc mà họ thích, còn năm phần trăm cha mẹ
đều tìm được lẽ sống trong sự săn sóc con cái đấy ư? Vậy thì đối với một
người đàn bà, tìm chân hạnh phúc trong công việc làm mẹ chẳng chắc chắn
hơn là tìm nó trong nghề kiến trúc sư ư? Vậy thì hôn nhân chẳng phải là cái
nghề thích hợp nhất cho đàn bà ư?