MỘT QUAN ĐIỂM VỀ SỐNG ĐẸP - Trang 168

vui đó. Mà người trẻ thì cứ tuần tự đợi lúc lớn tuổi sẽ đến phiên được trọng
như vậy.

Mặc dầu tôi đã quen với đời sống phương Tây và biết thái độ của người
phương Tây đối với người già, mà bây giờ đôi khi tôi còn thấy chướng tai
khi họ nói chuyện với nhau. Chẳng hạn một bà lão nọ có nhiều cháu nội
rồi, bảo rằng mỗi lần trông thấy thằng cháu lớn, là bà lại khó chịu. Ý bà
muốn nói rằng thấy nó lớn quá mà nhớ đến tuổi cao của mình. Một bà lão
khác, tóc cũng đã trắng xoá, bên cạnh ai nói về tuổi tác của bà là bà quay
mặt đi, không muốn nghe, thái độ đó, thực tôi không hiểu nổi. Một lần
khác, thấy một bà lão lên thang máy, tôi nhường chỗ cho bà, sơ ý nhắc đến
tuổi già của bà, bà ta bất bình, nói với một bà khác ngồi bên: “Gã đó tưởng
còn trẻ hơn tôi nhiều lắm ư?”.

Nghe một ông lão còn khang kiện khoe với người khác rằng mình còn
“trẻ”, hoặc nghe người khác khen ông lão còn “trẻ”, tôi cứ cho rằng có sự
lầm lẫn về ngôn ngữ. Phải còn là “già còn khoẻ mạnh”, chứ sao lại nói là
còn “trẻ”? Già mà còn khoẻ mạnh là hạnh phúc lớn nhất của con người;
như vậy mà gọi là “trẻ”, chẳng hoá ra giảm giá trị của hạnh phúc đó ư?
Không có gì đẹp bằng một ông già minh mẫn, hiền từ, khoẻ mạnh, “mặt
hồng hào mà râu bạc phơ”, ôn tồn bàn về thế sự nhân tình một cách rất
từng trải. Người Trung Hoa hiểu điều đó nên thường vẽ những hình ông lão
da hồng hào, tóc bạc vừa trang nghiêm, vừa vui vẻ vuốt chòm râu dài.

Tôi cho rằng sở dĩ người già ở Mĩ vẫn tiếp tục làm lụng hăng hái là vì họ
theo chủ nghĩa cá nhân một cách thái quá, tự đắc, muốn độc lập, cho sự nhờ
vả con là tủi nhục. Trong số bao nhiêu nhân quyền mà người Mĩ ghi vào
Hiến pháp của họ, lạ lùng thay họ không quên kể cái quyền được con cái
phụng dưỡng, vì đó là một cái quyền của cha mẹ, một bổn phận của con cái
chứ không phải chỉ là một sự cưu mang, giúp đỡ. Ai có thể chối cãi được
rằng cha mẹ hồi trẻ làm việc để nuôi con, mất ăn mất ngủ khi chúng đau
ốm, săn sóc, dạy bảo chúng suốt một phần tư thế kỉ, rồi khi về già, không