Sau ba năm phóng lãng như vậy, về ẩn trên núi Tây Minh, suốt đời không
ra khỏi núi.
(Bản tiếng Pháp bỏ trọn cả tiết và chúng tôi chỉ lược thuật như trên).
Chú thích:
Sách Trang tử, thiên Tắc Dương. (Goldfish).
Dịch theo Lâm Ngữ Đường. Chữ Hán là: “đương kì vô”, và người ta
thường hiểu là “ở chỗ trống của nó”; cái bầu xe có trống xe mới chạy được,
cái chén có chỗ trống mới chứa được, cửa có trống thì mới là cửa. Nhưng ở
trong đoạn văn này của Kim Thánh Thán, phải hiểu như Lâm Ngữ Đường
thì mới có nghĩa.
