nhà Nho đời sau rất ghét.
Nhưng cứ thực mà xét thì tư tưởng và văn học Trung Hoa hoàn toàn nhờ
những tác giả trong phái đó mà không đến nỗi bị tiêu diệt.
Mục tiêu của phái văn học chính thống Trung Hoa là chỉ biểu hiện tấm lòng
của thành hiền thời xưa chứ không phải tấm lòng của mình, cho nên không
có sinh khí. Mục tiêu của phái Tính linh là chỉ biểu hiện tấm lòng của mình
chứ không phải tấm lòng của thánh hiền thời xưa, cho nên có sinh khí.
Người nào cặp mắt sáng suốt, không bị ngoại vật huyễn hoặc thì thường
giữ được tấm lòng hiếu kì, kinh thán; người đó không cần uốn cong sự thật
cho cảnh vật có vẻ tân kì. Quan niệm cùng kiến giải của những người trong
phái Tính linh có vẻ rất tân kì chỉ vì độc giả đã quen nhìn sai cảnh vật rồi.
Các nhà trong phái Tính linh đều phản đối sự mô phỏng cổ nhân hoặc kim
nhân, lại phản đối cả các kĩ thuật văn học. Anh em họ Viêm tin rằng cứ “để
cho miệng và tay tự nhiên” thì sẽ được những kết quả tốt đẹp. Lí Lạp Ông
tin rằng văn chương cần nhất là nhã và thú. Viên Tử Tài tin rằng “không có
kĩ thuật để viết văn”. Hoàng Sơn Cốc đời Bắc Tống tin rằng “chương, cú
trong văn ngẫu nhiên mà thành như những đường sâu đục trong khúc cây
vậy”.
VĂN THỂ BÌNH TỤC
Tác giả với độc giả nên coi nhau như bạn thân rồi lần lần mới sinh ra nhiệt
tình.
Viết văn mà không dám dùng tiếng “tôi” thì không thành nhà văn có tài
được.
