Lâm Ngữ Đường
Một Quan Điểm Về Sống Đẹp
Dịch giả: Nguyễn Hiến Lê
CHƯƠNG XIII
NHỮNG QUAN HỆ VỚI THƯỢNG ĐẾ
1. KHÔI PHỤC TÔN GIÁO
Biết bao kẻ cho rằng biết Thượng Đế, được Thượng Đế yêu hay ghét, thành
thử bàn đến vấn đề khôi phục tôn giáo thì thế nào tôi cũng bị nhiều người
rầy là phạm tội bất kính hoặc chê là muốn đóng vai tiên tri. Những sinh vật
là chúng ta này, nhỏ không bằng một phần tỉ của vỏ trái đất mà chính vỏ
trái đất cũng không bằng một phần tỉ của vũ trụ, mà lại dám tự nhận rằng
biết Thượng Đế!
Tuy nhiên, không một triết lí nào được đầy đủ, không một quan niệm nào
về đời sống tinh thần được đứng đắn nếu không tìm ra được những quan hệ
thỏa mãn và hòa hợp với đời sống của vũ trụ ở chung quanh ta. Nhân loại
tự nó cũng đã quan trọng rồi và nó là đầu đề chính để ta nghiên cứu: đó là
yếu tố của chủ nghĩa nhân bản. Nhưng con người trong một vũ trụ cũng vĩ
đại, kì diệu không kém; cho nên người nào không biết vũ trụ, không tìm
hiểu vũ trụ khởi nguyên từ đâu, kết cục ra sao thì không thể nói là có một
đời sống thỏa mãn được.
Khuyết điểm của phái chính thống trong Ki Tô giáo
là trong lịch trình
tiến triển, nó thường xen lẫn vào những hoạt động hoàn toàn ở ngoài phạm
vi tôn giáo, chẳng hạn xen vào môn vật lí học, địa chất học, thiên văn học,
phạm tội học, xen vào vấn đề tính dục, và quan niệm về phụ nữ. Nếu nó tự
hạn trong phạm vi của nó thì công việc định hướng lại cho nó không đến
nỗi quá khó khăn như ngày nay.