2. KHÔNG THOÁT LI ĐƯỢC CÕI TRẦN
Vậy tình thế của loài người như vầy: chúng ta muốn sống nhưng phải sống
trên trái đất này chứ không phải sống trên trời. Đừng để cho óc ta cất cánh
bay bổng lên thế giới của các vị thần rồi mà quên khuấy kiếp trần đi. Chúng
ta đâu có bất tử như các vị thần? Chúng ta sẽ chết kia mà. Đối với ai muốn
sống hoài, bất tử, thì cái đời người sáu bảy chục năm quả là ngắn ngủi,
nhưng đối với người nào biết khiêm tốn một chút thì bấy nhiêu cũng khá
dài rồi đấy. Trong bảy chục năm học hỏi được nhiều lắm chứ mà hưởng thụ
cũng được nhiều lắm chứ. Sống bảy chục tuổi thì được nhìn thấy đời mình,
đời con mình, đời cháu mình, thế là ba thế hệ ; được mục kích những cái
ngu xuẩn và học những cái khôn của loài người trong ba thế hệ, nhiều đấy
chứ! Người nào khôn thì tới cái tuổi đó, sau khi được chứng kiến biết bao
sự thay đổi về thời trang, về phong tục, luân lí, chính trị, tất phải thỏa mãn
lắm, đứng dậy ra về mà khen rằng: “Vở tuồng hay quá” trong khi bức màn
từ từ hạ xuống.
Vì chúng ta trần tục, sinh trên cõi trần, nên không thể thoát li trần thế được.
Trên cõi trần này chúng ta chỉ là những khách qua đường, nhưng như vậy
có gì đâu để mà than thở? Dù cõi trần này chỉ là một khám đường u ám, thì
cũng cứ chuẩn bị đời sống được chừng nào hay chừng đó; mà thực ra nó
không phải là một khám đường, nó là một vũ trụ cực đẹp đẽ để tiếp đón ta
trong già nửa một thế kỉ; không tận lực chuẩn bị đời sống của ta cho được
mĩ mãn thì chẳng hóa ra ta là người vong ân bạc nghĩa ư? Đôi khi chúng ta
tham lam quá, tỏ vẻ miệt thị trái đất tầm thường mà lại rất khoan hồng,
nhân từ này. Đáng lẽ chúng ta phải có cảm tình, phải thực tâm yêu mến bà
Mẹ của vạn vật đó chứ, phải quyến luyến với cái nơi mà ta gởi tạm cái thể
xác cùng tinh thần của ta đó chứ.
