MỘT QUAN ĐIỂM VỀ SỐNG ĐẸP - Trang 64

chuyển ra sao, và câu chuyện sẽ kết thúc ra sao. Đọc tiểu thuyết là theo dõi
động tác của một nhân vật biến hóa bất thường, gặp những hoàn cảnh cũng
biến chuyển bất thường không sao đoán trước được. Nếu nhân vật là một
người cha lúc nào cũng nghiêm khắc, không bao giờ khoan dung với con
cái, hoặc là một người chồng lúc nào cũng lừa vợ, thì tiểu thuyết sẽ chán
chết. Ta thử tưởng tượng một nhạc sĩ nổi danh, tự đắc, đã nhất định không
chịu soạn một ca kịch cho một mĩ nhân nào đó mà bỗng thay đổi ý kiến,
hăng hái soạn liền chỉ vì hay rằng có một địch thủ mình ghét cay ghét đắng
đang tính làm công việc đó; hoặc một nhà bác học suốt đời không chịu
đăng một bài nào trên báo hằng ngày, nay thấy một bạn đồng nghiệp viết
lầm một chữ, vội quên qui tắc của mình đi, viết ngay bài đem lại nhà in ;
những nhân vật tự mâu thuẫn với mình như vậy mới thực hợp với tâm lí kì
cục, vô lí, thiên kiến, bất thường của chúng ta. Không hiểu thấu chân lí đó
thì chẳng biết chút gì về những công trình nghiên cứu khoa tâm lí trong một
thế kỉ này cả. Nói cách khác, trí tuệ của ta vẫn còn vụng vê, thiếu mục đích
như trí khôn loài khỉ vậy.

Cái tâm trí vô lí một cách khả ái đó, tôi lại thích nó hơn là một thứ tâm trí
toàn thiện. Tôi ghét một thế giới mà mọi người đều hoàn toàn cả. Tôi nghi
ngờ sự tấn bộ của khoa học chăng? Không, tôi chỉ nghi ngờ cái cảnh giới
của thánh thần thôi. Tôi phản đối tri thức chăng ? Có thể như vậy, có thể
không. Tôi chỉ yêu đời sống thôi mà vì yêu đời sống nên tôi nghi ngờ trí
tuệ. Bạn thử tưởng tượng một thế giới không có những tin giết người trên
báo, không có hỏa hoạn, không có một tai nạn phi cơ nào, không có một
người chồng bỏ vợ, một vị mục sư trốn theo ca nữ, không có một ông vua
hi sinh ngai vàng cho má phấn, không có một người nào đổi ý và ai nấy đều
theo đúng con đường mình đã vạch sẵn từ hồi mười tuổi, không sai một tơ
hào - cái thế giới thần tiên đó tôi xin vĩnh biệt thôi. Không có cái gì kích
thích, không có cái gì hồi hộp trong thế giới đó cả. Sẽ không còn có văn
chương nữa vì không còn tội lỗi, không còn nhược điểm của con người,
không còn những tình dục hỗn loạn, không còn thiên kiến, không còn
những sự bất thường và tệ hơn nữa, không còn một chút ngạc nhiên nào cả.