----
Vậy khéo thắng rồi (khéo đạt mục đích cứu dân) thì thôi đi, mà không
lợi dụng thắng lợi để bức người
----
Thắng mà không khoe khoang,
----
Thắng mà không tự khen,
----
Thắng mà không kiêu căng,
----
Thắng vì bất đắc dĩ.
----
Thắng mà không bức người,
----
Vì vật mạnh thì có lúc suy,
----
(Nếu không) như vậy (thì) là trái Đạo.
----
Trái Đạo thì sớm bị tiêu diệt.
Tôi có cảm tưởng rằng nếu Lão Tử được làm chủ tịch hội nghị Verseilles
thì ngày nay không có Hitler
. Hitler tuyên bố rằng ông và sự
nghiệp chính trị của ông tất được “Chúa phù hộ” (nên ông mới thành công
mau như vậy). Tôi cho rằng việc đó giản dị hơn nhiều: chẳng có Chúa nào
phù hộ cả, chỉ có Clémenceau phù hộ thôi
. Chủ nghĩa hoà bình của
Trung Hoa không phải là chủ nghĩa nhân đạo mà là chủ nghĩa “giảo hoạt”,
cơ sở không phải là bác ái mà là một thứ minh triết vi diệu, cận nhân tình.
----
Sắp muốn rút lại, tất phải mở ra đã;
----
Sắp muốn làm yếu đi, tất phải làm mạnh lên đã;
----
Sắp muốn vứt bỏ đi, tất phải làm dấy lên đã;
----
Sắp muốn cướp lấy, tất phải cho đã;
----
Thế gọi là làm mờ ánh sáng đi
----
Nhu nhược thắng cương cường.
----
Cá không nên ra khỏi vực;
----
Lợi khí của quốc gia, không nên cho dân biết.
Thuyết về sức mạnh của nhu nhược, về lẽ hiếu hoà sẽ thắng, và lẽ ẩn dật
bao giờ cũng có lợi, thì tôi chưa thấy ai có giọng mạnh mẽ, sâu sắc bằng
Lão Tử trong đoạn đó. Ông cho nước tượng trưng sức mạnh của nhu nhược
– nó cứ nhè nhẹ nhỏ từng giọt xuống mà đục được đá, nó có cái “trí” vĩ đại
