Tuy nhiên, thật ra ông không thể than vãn, ông vẫn còn có người không nề
hà lau ông sạch sẽ.
Nằm trên giường, những người mù bị nhốt đợi giấc ngủ xoa dịu nỗi khốn
khổ của họ. Kín đáo, như sợ nguy cơ có kẻ thấy cảnh khốn khổ này, vợ bác
sĩ đã hết sức giúp chồng tự lau chùi sạch sẽ. Bây giờ là sự im lặng u sầu
thường thấy trong bệnh viện khi bệnh nhân đã ngủ, và đau đớn ngay cả khi
họ ngủ. Ngồi thẳng và tỉnh táo, vợ bác sĩ nhìn dãy giường, các hình dáng
mờ tối, vẻ xanh xao bất động của một khuôn mặt, một cánh tay cử động
trong mơ. Bà tự hỏi bà sẽ mù như họ chăng, lý do không thể giải thích nào
cho tới nay đã cứu bà không bị mù. Với một cử chỉ mệt mỏi, bà đưa tay
vuốt tóc ra sau đầu, và nghĩ, Chúng ta sẽ hôi tới tận mây xanh. Lúc đó có
tiếng thở dài, tiếng rên, tiếng kêu nhỏ, thoạt tiên bị bóp nghẽn, những âm
thanh dường như là tiếng nói, chắc là lời nói, nhưng mất ý nghĩa giữa sự
dồn dập đã biến chúng thành tiếng hét và ậm ực, rồi cuối cùng thành tiếng
thở rống nặng nề. Cuối phòng có tiếng người bực dọc. Đồ con heo, tụi nó là
đồ con heo. Đây không phải là heo, chí là một ông mù và một bà mù có thể
chẳng biết gì về nhau hơn là thế này.
Một cái bụng trống rỗng thức dậy sớm. Vài người mù bị nhốt mở mắt khi
trời chưa sáng, trong hoàn cảnh của họ chẳng phải vì đói, mà vì đồng hồ
sinh học của họ, hoặc bất kỳ ta gọi nó là gì, không còn chạy đúng nữa, họ
tưởng đó là ánh nắng, rồi nghĩ, Mình ngủ quá giấc, và nhận ra ngay rằng họ
lầm, các bạn cùng bị nhốt với họ đang ngáy như kéo gỗ, không lầm được.
Bây giờ chúng ta biết qua sách vở, và hơn nữa qua kinh nghiệm bản thân,
bất kỳ ai có khuynh hướng thức sớm hay buộc phải dậy sớm vì cần thiết
đều thấy không chịu nổi khi kẻ khác cứ tiếp tục ngủ ngon, và họ có lý do
chính đáng trong hoàn cảnh chúng ta đang nói, vì một người mù đang ngủ
rất khác với một người mù đã mở mắt chả vì mục đích gì. Nhận xét về bản
chất tâm lý này, sự khác biệt tế nhị của nó không nhất thiết thích hợp nếu
xét theo mức độ bất thường của tai biến mà câu chuyện của chúng ta đang
cố thuật lại, chỉ dùng để giải thích vì sao tất cả người mù bị nhốt thức dậy
sớm, một số như đã nói từ đầu thức dậy vì bao tử trống rỗng cồn cào cần
