Con chó quăn đuôi cùng con mèo khoang cũng đã trở về bên bàn ăn, hếch
mõm lên và chí chóe tranh giành nhau kịch liệt những miếng tôi len lén
ném xuống cho chúng.
Gió mùa kèm mưa khiến tôi bị “cước”, ngứa nhon nhon, gãi đỏ ửng khắp
hai chân. Sà vào bên bếp củi ấm sực, thấy mẹ đang đun nồi cá kho thịt, cà
chua thơm lừng, món ăn gần như khai tiệc cho cả mùa rét. Thêm một đĩa
bắp cải luộc, một nồi cơm bốc khói nghi ngút, cái rét đã ở đâu ngoài khung
cửa sổ. Rồi những đêm châu đầu bên chiếc bếp dầu, chờ chảo ngô rang nổ
đì đụp, chờ mẻ kẹo lạc ngọt bùi khé cổ nghe mẹ kể chuyện ngày xưa chiến
tranh, trường Bách khoa sơ tán lên tận Lạng Sơn, nơi rét buốt thấu xương,
để cốc nước sáng dậy đánh răng thì nước đã đóng băng. Ngược về cái thời
bà ngoại đêm đêm bó vải mưa, áo tơi dậy đi kéo vó để nuôi mẹ và các dì ăn
học, thời ông ngoại đạp xe suốt đêm từ đơn vị công tác về trường mẹ học
để mang về cho mẹ thùng lương khô và cái bút bi. Rồi lại đến đận mẹ đẻ
anh cả, năm ấy rét đến nỗi phải đốt lửa suốt đêm ngày trong nhà khiến mắt
anh gỉ nhèm... Cứ thế, những mùa đông thơ ấu trôi qua êm đềm và lặng lẽ.
Sau này, khi xa nhà, tôi nhớ nhất và mong đợi nhất hình ảnh mảnh sân nhà
tràn ngập nắng mùa đông trong xanh như màu trăng non, dưới bóng cây
hồng ngâm, mẹ ngồi chẻ mía hay tước những ngồng cải lốm đốm hoa vàng,
mái tóc mỗi năm một bạc trắng. Cho đến khi mẹ ra đi vĩnh viễn thì hình
ảnh ấy mãi mãi đọng lại trong tâm trí tôi, và cồn cào miên man mỗi độ
đông về.
Đầu tháng mười một năm nay, ngóng mãi vẫn chưa thấy trận gió mùa
nào. Núi vẫn xa và xanh thăm thẳm, bầu trời không một gợn mây, hun hút
tầm nhìn nếu thỉnh thoảng không có một vài cánh cò trễ nải bay nhịp nhịp
trong hoàng hôn sương mờ lênh loang. Trăng bất ngờ sáng lấp lóa sau vòm
lá, đúng rằm, trăng cứ đủng đỉnh chờ người mà vượt lên ngọn cây rồi một
mình giữa thinh không như hút cả tâm vũ trụ về mình. Sương vẫn rơi lộp
độp trên lá nhưng không thể làm mờ lấp nổi trăng. Nhưng ban đêm, khi giật
mình thức dậy, lang thang ra ngoài vườn mới gặp lại một vầng trăng tri âm
của tuổi thơ. Trăng sáng trắng trên mảnh sân con con rập rờn bóng cây
