Hai tháng sau đám ma chồng, cả xóm lại lục đục tới dựng rạp đưa ba
chồng ra đồng. Hai ngôi mộ nằm liền kề kết tội chị còn nặng nề hơn những
lời mạ chồng mắng chửi. Nghĩ tất cả phần lỗi tại mình, chị câm lặng sống
lầm lũi trong ngôi nhà ảm đạm đó, cay đắng bởi ánh mắt lườm nguýt của
mạ chồng và những tiếng xấc xược của em chồng. Mười bảy, Nữ thành góa
bụa khi chưa kịp làm đàn bà cho hả dạ.
Mỗi khi chị ra ngoài, mụ Nếp lục đục đi theo vì sợ chị trốn, mụ bảo vậy.
Mụ nói chị nợ nhà này, phải ở đây suốt đời mà trả nợ. Chị rùng mình bởi ý
nghĩ ngắm nhìn tuổi xuân đi qua quạnh quẽ cùng ánh mắt ngờ vực của hai
người đàn bà còn lại. Những lúc đi chợ, ngang qua quán nhậu đầu xóm, Nữ
bị ghì lấy bằng những ánh mắt thèm muốn của bao gã đàn ông. Khi dáng
hình thiếu nữ bắt đầu chín rục, nở nang đầy đặn, mơn mởn xuân thì, chị
như miếng bánh ngon trong mắt đám trai làng trần tục. Mụ Nếp chống
nạnh, chỉ thẳng mấy gã đàn ông đang đắm đuối gieo ánh mắt nơi bờ mông
của Nữ, “Có ngon nhìn của tao đây nè”. Mụ lấy đòn triêng xua chó ra đuổi
những gã đàn ông giả làm khách lân la tới nhà hỏi thăm Nữ.
Chị nói bằng vẻ tiếc nuối “Có bận người ta rủ chị trốn đi rồi chớ”. Thế
mà hôm đó, cô em chồng mười tám tuổi vác bụng bầu lặc lè về nhà sau
mấy tháng đi bụi. Một đêm mùa đông, nó đẻ cái roạt ra một con bé giống
nó y tạc. Chị tính ở nhà lo nó ở cữ xong xuôi chứ mình mạ chồng lụm đụm
cũng tội. Cứ thắc thỏm nhắc người ta chờ mình, xong việc nhất định Nữ sẽ
theo người ta. Ở cữ một tháng thì cô em chồng xách áo ra đi, bảo phải đi
khỏi xứ này để làm lại cuộc đời. Nó quay qua trao đứa bé vào tay Nữ rồi
nói hệt như vừa vứt lại cái áo đã cũ mòn, cái quần đã chật chội: “Cho chị
đó”. Con Lành nằm gọn ghẽ trong tay Nữ, miệng phúng phính hơi sữa
nhoẻn miệng cười tươi rói. Một tháng rồi một năm trôi qua, khi những cuộc
gặp lén lút thưa dần, người ta của chị quay lưng đi bởi đã cạn kiệt kiên
nhẫn. Chị chất chồng thương nhớ tủi hờn trong lồng ngực, sống lặng lẽ theo
những lớn lên của con Lành. Khi chúng tôi đặt chân đến An Mô, dựng cái
nhà cỏn con bên mé đường lộ, con Lành đã vô lớp hai. Nhìn chị dắt tay nó
