chỗ trọ trước màn đêm, chỉ sau khi đêm tối với những nguy hiểm tưởng
tượng đã quét sạch con người khỏi vùng đất, Grenouille mới chui ra khỏi
chỗ ẩn nấp, tiếp tục chuyến đi. Gã không cần ánh sáng để nhìn. Ngay trước
đây, khi còn đi trong ban ngày, gã thường bịt mắt hàng giờ liền và chỉ đi
theo cái mũi. Cái bức tranh đồng quê sặc sỡ, sự loá mắt, sự thay đổi bất
chợt và sự phải nhìn rõ làm mắt gã đau. Gã chỉ thích ánh trăng. Ánh trăng
không có màu và chỉ soi nhạt đường nét địa thế. Ánh trăng phủ mảnh đất
với màu xám nhơ nhuốc và bóp nghẹt sự sống được một đêm dài. Cái thế
giới trong đêm như được đúc bằng chì, không có gì lay động ngoài ngọn
gió thỉnh thoảng như cái bóng đổ xuống những cánh rừng màu xám và
không có gì sống trong đó ngoài mùi thơm của đất trần trụi, là cái thế giới
duy nhất mà gã chấp nhận vì giống với cái thế giới của tâm hồn gã.
Gã đi về hướng nam như thế đấy. Gọi đại khái là hướng nam thôi vì gã
không đi theo la bàn nam châm mà chỉ theo la bàn của mũi gã, nó bảo gã đi
vòng mỗi thành phố, mỗi làng, mỗi khu dân cư. Hàng tuần liền gã không
gặp một ai. Và gã có thể tự ru ngủ trong niềm tin vững vàng rằng gã là kẻ
duy nhất trong cái thế giới tối tăm, được tắm trong ánh trăng lạnh lẽo nếu
cái la bàn nhậy bén của gã không chỉ ra điều ngược lại.
Trong đêm cũng có người. Ở trong những vùng hẻo lánh nhất cũng có
người. Họ chỉ rút về chỗ trú ẩn ngủ như chuột. Mặt đất chưa hết sạch hơi
họ bởi vì ngay trong giấc ngủ họ vẫn phả ra mùi, xuyên qua cửa sổ để ngỏ
hay những kẽ hở trong nhà, bay ra ngoài làm uế tạp cái thiên nhiên tưởng
chừng không gì đụng đến được. Grenouille càng quen với cái không khí
trong lành bao nhiêu thì gã càng nhậy cảm bấy nhiêu với cái mùi người có
lần ào đến bất ngờ, hoàn toàn không chờ đợi, kinh tởm như mùi phân bón,
tố giác rằng nơi trú chân của người chăn cừu hay lều của người đốt than
hay hang của bọn cướp đâu đó quanh đây. Thế là gã tiếp tục chạy, càng
ngày càng phản ứng nhậy hơn với cái mùi người ngày càng ít hẳn đi. Và cái
mũi gã càng dẫn gã đến những vùng hẻo lánh hơn, xa con người hơn và đẩy
gã mãnh liệt hơn về cái cực nam châm của sự cô độc, càng gần càng tốt.