MÙI HƯƠNG - Trang 29

người sản xuất quần vẫn tiếp tục trả đúng hạn hưu bổng. Nhưng đến một
ngày kia bà không còn được nhận tiền bằng kim loại nữa mà dưới dạng in
trên giấy, đó là khởi đầu của sự suy sụp.
Sau hai năm thì hưu bổng không đủ để trả tiền củi. Madame buộc phải bán
nhà với giá rẻ mạt vì bỗng nhiên không phải chỉ có mình bà mà hàng nghìn
người khác cũng phải bán nhà. Bà lại chỉ nhận được tiền đối lưu những
mảnh giấy vớ vẩn nọ chỉ để hai năm sau hầu như chẳng còn chút giá trị
nào, và năm 1797, bà mất sạch cái tài sản ký cóp được trong ngót một trăm
năm làm lụng cực nhọc, phải ở trọ trong một căn phòng nhỏ xíu có sẵn đồ
đạc ở Rue des Coquilles, khi đó bà đã gần chín mươi. Mãi lúc này, muộn
mất mười, hai mươi năm, cái chết mới đến do ung thư họng lâu năm, trước
hết cướp đi của bà sự ngon miệng rồi đến tiếng nói, do đó bà không thốt lên
được một lời nào phản đối khi bị chở đến Hotel Dieu. Ở đây, bà bị đưa vào
chính cái căn phòng mà chồng bà đã nhắm mắt, cùng với hàng trăm người
bệnh sắp chết khác, bị nhét vào trong một cái giường với năm bà già lạ
hoắc khác, nằm như cá hộp suốt ba tuần để rồi chết trước mắt bao người.
Bà đã được bỏ vào bao khâu lại, bị quẳng lên xe kéo lúc bốn giờ sáng cùng
với năm mươi xác nữa rồi được chở trong tiếng chuông rung yếu ớt đến
nghĩa trang mới hình thành ở Clamart, cách cổng thành một dặm, ở đây bà
được đặt vào một ngôi mộ tập thể phủ một lớp vôi sống dầy, đó là nơi an
nghỉ cuối cùng của bà.
Đó là năm 1799. Rất may là khi đi về nhà vào cái ngày nọ của năm 1747,
rời bỏ thằng bé Grenouille và câu chuyện của chúng ta, Madam không mảy
may linh cảm về số phận sẽ đến với bà. Nếu có biết đâu bà sẽ chẳng mất
niềm tin vào sự công bằng và cùng với nó là cái ý nghĩa duy nhất mà bà
hiểu về cuộc đời.