[Ta lấy một thí dụ]: Nếu một quả bóng gây tiếng nổ sau lưng một
người trong tình trạng bình thường, rất có thể người này sẽ nhảy xổ
lên. Nếu một loạt quả bóng gây tiếng nổ, có thể người này sẽ phản ứng
ít dần đi và ít dần đi trong khi chuỗi bóng vẫn tiếp tục nổ cho đến khi
người này trở nên quen thuộc với tiếng nổ. Nếu một quả bóng gây
tiếng nổ sau lưng một người chìm sâu trong tập trung thiền định, rất có
thể người này sẽ không có phản ứng gì, bởi các giác quan và nhận
thức của người đó đã được thu rút cả về mình. Nhưng nếu quả bóng nổ
sau lưng một người dấn mình sâu trong thiền định tỉnh thức, người này
có thể sẽ phản ứng, không những thế, mà còn phản ứng với cả loạt
tiếng nổ bằng cách cảm nghiệm từng tiếng nổ như một biến sự mới và
độc nhất.
(C) Tuệ: Quan tâm trong lĩnh vực đưa đến minh triết và giác ngộ
gồm 02 điều thực hành: Chánh Kiến và Chánh Tư duy.
07. Chánh Kiến [samyag-drsti, Hiểu đúng, Right Understanding]
nhìn xem và hiểu được tính vô ngã để dứt bỏ, để siêu vượt, đơn giản
để yêu thương, thương xót.
08. Chánh Tư duy [samyag-samkalpa, Nghĩ đúng, Suy tư đúng,
Right Thinking] suy tư về sự vật đúng như chúng là như thế; bao gồm
nội hàm hòa đồng tâm thức mình cùng với bản tính của thực tại tối
hậu được biểu thị qua Ba đặc điểm của hiện hữu [vô thường, vô ngã,
khổ đau]. Đặc biệt quan trọng là suy tư về Tứ Diệu Đế [Khổ Đế, Tập
Đế, Diệt Đế, Đạo Đế] bởi Bốn sự thật huyền diệu này là giáo huấn giải
thích các sự vật như chúng đích thực là như thế.
Như vậy, quả là một vòng tròn huyền diệu trong giáo huấn Phật
giáo: Tứ Diệu Đế là Bát Chánh Đạo, và Tám lĩnh vực của con Đường
này lại căn cứ vào sự hiểu biết về Bốn chân lý huyền diệu, chủ đề cơ
bản của bài giảng đầu tiên của Đức Phật.
NHỮNG CON ĐƯỜNG KHÁC NHAU
Để bổ sung cho sự hiểu biết về sự phức tạp của các thực hành Phật
giáo trong giáo lý Bát Chánh Đạo, ta cần nhận thức và đánh giá được
