về mọi phương diện. Nhưng ông nghĩ rằng sự phân biệt tuyệt đối độc
nhất là sự phân biệt sinh học (đàn ông phát sinh/beget, đàn bà hạ
sinh/bear con cái), những khác biệt khác chỉ là về cấp độ. Vì thế,
Platon cũng sẵn sàng thừa nhận đưa phụ nữ có tài năng tương ứng vào
hàng ngũ những người cầm quyền.
Một nét đặc thù khác trong học thuyết về Bản tính con người của
Platon cần được nhấn mạnh: Chúng ta là những Sinh vật xã hội
(nghĩa là sống trong xã hội là điều tự nhiên đối với con người). Con
người cá thể không thể tự túc; chúng ta mỗi người có nhiều nhu cầu
mà tự mình không thể đáp ứng tất cả cho chính mình. Thức ăn, nhà ở,
áo quần, khó mà cung cấp đầy đủ nếu không có sự trợ giúp của người
khác. Một cá nhân trong một hải đảo hoang vu sẽ phải chống chọi để
được sống sót và sẽ đánh mất những hoạt động đích thực của con
người như tình bạn, vui chơi, nghệ thuật, chính sự, học hành, bàn luận.
Hiển nhiên, người dân khác nhau có những khả năng và những quan
tâm khác nhau. Có những điền chủ, thợ thủ công, quân nhân, người
quản trị, v.v... mỗi người được trang bị bởi thiên nhiên, tập luyện và
kinh nghiệm để chuyên biệt cho một ngành nghề công việc; phân chia
công việc do đó là thiết yếu trong xã hội (369-370).
CHẨN BỆNH: BẤT HÒA TRONG TÂM HỒN VÀ TRONG
XÃ HỘI
Lý tính, Tinh thần và Ham muốn (Reason, Spirit, Appetite) có
mặt tùy theo mức độ trong từng người. Tùy theo yếu tố nào là chủ yếu,
từ đó ta có Ba hạng người. Điều ham muốn chính của mỗi hạng
người theo thứ tự sẽ là: tri thức, danh vọng, lợi ích vật chất. Platon mô
tả họ giỏi triết học, say vinh quang, mê lợi nhuận (581). Ông có một
cái nhìn rõ ràng điều gì trong ba yếu tố đó là điều chỉ đạo: đó là lý
tính, yếu tố điều khiển cả tinh thần lẫn ham muốn (590). Nhưng mỗi
yếu tố cũng có vai trò riêng biệt, và lý tưởng là có sự hòa hợp giữa
ba khía cạnh này của Bản tính con người chúng ta, với lý tính trong
