hòa, Platon đưa ra một cái nhìn tiêu cực về dân chủ, chắc hẳn bởi kinh
nghiệm của ông về tính độc đoán và sự bất ổn định của nền dân chủ
Athena thời bấy giờ. Theo đó, mỗi người công dân nam trưởng thành
(không kể người nữ và người nô lệ) có thể bỏ phiếu trong các buổi
họp, trong đó các chính sách được quyết định và các chức vụ quản trị
thường được ủy nhiệm bằng cách rút thăm (555-557). Platon nghĩ, quả
là một điều phi lý khi để cho mọi người có một phiếu bầu như nhau,
khi mà số đông dân chúng − theo cách nhìn của Platon − không biết
cái gì là điều tốt nhất. Platon chỉ trích điều mà ông gọi là típ người
“dân chủ”, kẻ thiếu kỷ luật, chỉ biết chạy theo lạc thú nhất thời, nuông
chiều những ham muốn vô bổ và hoang phí (trong khi kẻ kiếm tiền
thành đạt, dẫu cho có nhiều khiếm khuyết, nhưng ít nữa cũng có phần
nào biết tự chủ):
Một chàng trai trẻ... kết bè kết nhóm với những loại côn đồ hoang
dã và nguy hiểm, cả bọn chỉ biết vui chơi đủ mọi thứ mọi cách.
... nhìn vào cái thành trì tâm hồn của chàng trai trống rỗng tri thức
và hiểu biết, thiếu thốn những cách sống thanh tao tế nhị, những lời
nói tốt nói thật... [những tham muốn kia] cuối cùng đã chiếm trọn cả
cái thành trì tâm hồn của chàng trai đó.
... và chàng trai ấy không còn biết đón nhận một lời nói sự thật nào
nữa vào trong ngôi nhà giam của mình nữa; bởi nếu có kẻ nói với y
rằng, có những vui thú là những thú vui thanh tao, có những vui thú lại
là những thú vui tồi tệ, và rằng y phải theo đuổi và quý chuộng những
thú vui loại đầu, đồng thời biết kìm hãm và khống chế những thú vui
loại sau; thì y lại chối bỏ những lời ngay lời thật đó, đồng thời tuyên
bố mọi thú vui đều như nhau và phải được tìm kiếm ôm ấp giống nhau
(559-561).
(5) Trong “Hình thức xã hội hỗn loạn và bạo chúa” (“Anarchy”;
nguyên tự Hy Lạp: an là tiếp đầu ngữ có nghĩa là không, archein là cai
trị, tức hỗn loạn), Platon nghĩ Hỗn loạn là hậu quả của tự do thả lỏng
và không kiềm chế của dân chủ: sự phóng túng tràn lan, uy quyền của
