MƯỜI HAI HỌC THUYẾT VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI - Trang 168

như giữa các giai cấp trong đất nước xã hội (435), và thiếu sự hòa hợp
đó, tức thiếu sự công bình. Nhưng trong Cộng hòa, có phần nào không
rõ với câu hỏi liệu cá nhân có thể thay đổi chính mình mà không phụ
thuộc vào sự cải cách của cơ chế, hay thay đổi xã hội phải đi trước sự
cải thiện của cá nhân. (Vấn đề này vẫn còn nguyên vẹn đối với chúng
ta ngày hôm nay). Một mục đích chính cho luận cứ của Platon là để trả
lời thách thức của Thrasymachos, người yếm thế này cho rằng điều
gọi là “công bình” thực ra chỉ là điều tư lợi cho những ai có quyền thế
(336B-347E, sách tập I); câu trả lời của Platon nói rằng, nhìn về lâu về
dài quyền lợi của cá nhân hệ tại ở công bình hay đạo đức. Platon chỉ ra
điều đó bằng cách diễn tả khái niệm công bình là gì, đó là sự hòa hợp
ba yếu tố trong linh hồn
(sách tập IV), nhờ đó làm cho mỗi chúng ta
nên một con người hạnh phúc hơn và hoàn thiện hơn (sách tập IX).

Nhưng làm cách nào để đạt tới sự hòa hợp đó? Platon lưu ý rằng

đức hạnh và nết xấu là kết quả của hành động (444): Và như thế, điều
chúng ta trở nên gì (ít nữa là trong một mức độ nào đó), là hệ tại ở
chính chúng ta (một chủ đề hiện sinh, xem chương 11). Trong bài nói
nổi tiếng của Sokrates trong Symposion (Tiệc khách, 200-212), Platon
đưa ra một lộ trình qua đó, ái tình (eros) có thể tuần tự chuyển đổi từ
ham muốn tình ái bởi cái đẹp thân xác, qua ngưỡng mộ cái đẹp của
linh hồn, cuối cùng đến cái đẹp tuyệt đối hay linh thánh, chính cái Ý
thể đẹp
. Nhưng điều đó đòi hỏi một sự hướng dẫn truyền đạt về tình
yêu – và ai là người có đủ tư cách và khả năng làm điều đó?

Ở đây, yếu tố xã hội đến từ cuộc đời của Platon: Platon nhấn mạnh

vấn đề giáo dục, xem đó là phương thế quan trọng nhất làm cho con
người nên đức hạnh, hòa hợp, cân bằng, ngay chính (376-412, 521-
541). Platon là một trong những người đầu tiên xem giáo dục như là
chìa khóa để xây dựng một xã hội tốt hơn. Với “giáo dục”, Platon
không hiểu đó như là một kiểu cách dạy học theo hình thức, nhưng là
việc giáo huấn bao gồm mọi ảnh hưởng của xã hội cho việc phát triển
một con người. Trong một đôi nơi (377, 424-425), Platon đã nói trước

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.