MƯỜI HAI HỌC THUYẾT VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI - Trang 179

thức và loại bỏ hình ảnh một thế giới khác bao gồm những mô thức
vĩnh cửu, bên ngoài thế giới những sự vật vật chất thay đổi. Quan
điểm riêng của Aristoteles (thường được gọi là “Tính hiện thực của
Aristoteles”) là thực sự có cái gì chung cho mọi vật mà một khái niệm
chung F có thể áp dụng một cách thích đáng, đó là Đặc tính (hay Mô
thức theo Aristoteles) F – nhưng Đặc tính chung này hiện hữu ở trong
sự vật có nó
, chứ không phải tách biệt ở trong một thế giới nào khác.
Điều này làm cho hình ảnh những cư dân trong hang động của Platon
không còn thích hợp: Bởi theo quan niệm của Aritoteles về điều kiện
hiện hữu của con người, thì điều ta cần không phải là ra khỏi hang
động để đi tới một thế giới nào khác, nhưng chính là phải nhìn rõ
những gì ta đã có trước mắt ta.

Nói về Mô thức như những Đặc tính ở trong sự vật hơn là những

Thực thể nằm bên ngoài, điều ấy xem ra đưa ta trở về với lương thức
lành mạnh của chúng ta. Nhưng nếu khái niệm này được đưa vào thử
thách của triết học, thì nó trở nên có vấn đề. Và Aristoteles cũng thấy
rõ vấn đề này. Trong nghĩa nào, khi nói một đặc tính như nhau (td.
tính [con] mèo, hay một con mèo) được nhìn thấy trong mọi con
mèo? Nếu ta dùng một danh từ thí dụ như “đặc tính” (hay “mô thức”),
một từ ở số ít và một từ ở số nhiều, ta xem như đang suy nghĩ về đặc
tính kiểu như một sự vật huyền bí, sự vật này đang trọn vẹn và hoàn
toàn có mặt trong nhiều sự vật khác nhau và cùng đồng thời với nhau.
Aristoteles nhìn ra rằng, ở đây ta cần phân biệt các phạm trù khác
nhau – sự vật hay bản tính là hoàn toàn khác với đặc tính hay phẩm
tính
, và do đó ta phải diễn tả các thứ sự vật khác nhau trên từng sự vật.

Chúng ta có thấy cấu trúc một-nhiều (one-many structure) như nhau

trong sự sử dụng mọi từ ngữ tổng quan như thế, hay chi tiết có khác
biệt trong những trường hợp khác? Aristoteles ghi nhận, chúng ta
thường dùng các từ ngữ một cách nới giãn làm cho chúng không còn
đích xác có cùng một ý nghĩa trong mọi trường hợp. Một trong những
thí dụ tiêu biểu của ông là tính từ “lành mạnh”: Ta nói người dân lành

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.