MƯỜI HAI HỌC THUYẾT VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI - Trang 186

các “yếu tố” của linh hồn, Aristoteles không thể quan niệm chúng theo
nghĩa đen như những phần tử trong không gian, bởi theo ông linh hồn
không phải là một thân xác, nhưng như là một Hợp phức các khả năng
của thân xác sống động. Một phần của linh hồn theo Aristoteles hẳn
phải được hiểu như một khả năng khác biệt với các khả năng khác
trong phức hợp. Người ta có thể chờ đợi Aristoteles phân biệt như
Platon các khả năng suy luận, cảm xúc, tham dục, nhưng ông đã không
hoàn toàn đi theo cách phân chia ba thành phần như vậy. Ông thường
đã tương phản hai yếu tố, một yếu tố có lý tính (với chức năng suy tư)
và một yếu tố có lý tính trong nghĩa rộng với khả năng tuân phục hoặc
bất tuân lý tính (NE 1098a5). Ngoài ra, ông cũng nói đến khía cạnh
thuần lý (rational) và phi lý (nonrational) của linh hồn (NE
1192a28tt.). Xem như Aristoteles thấy sự phân biệt rất quan trọng của
Platon giữa một bên là lý trí (reason) và một bên là tinh thần (spirit) và
ham thích (appetite): Cả hai cảm xúc và ham thích đều có khả năng
tuân phục lý trí, trong nghĩa ta cảm xúc thế nào và điều ta mong ước
có thể được kích động bởi sự phê phán của chính mình điều gì là tốt
nhất, mặc dầu điều ấy rõ ràng không luôn luôn xảy ra.

Sau này, Aristoteles có dịp đưa ra một phân biệt bên trong phần

thuần lý, giữa khả năng lý luận về những mệnh đề thiết yếu (trong
toán học và theo ông trong khoa học tự nhiên), và năng lực cân nhắc
phải làm gì (NE 1139a5). Sự phân biệt này giữa lý trí lý thuyếtlý trí
thực hành
sẽ được Kant tiếp thu [diễn tả qua thuật ngữ của Kant là
tính thuần tú
y và lý tính thực hành, ND] (xem chương 8).

Một khía cạnh quan trọng khác về học thuyết Bản tính con người

của Aristoteles, giống như của Platon, là chúng ta thiết yếu là những
sinh vật xã hội. Trong bản dịch truyền thống, “con người là một sinh
vật chính trị: zoon politikon
” (NE 1097b11, và Politics, I.2,1252a24,
từ politikon cũng được dịch là “dân sự”“cộng đồng xã hội”).
Ngoài ra, ông viết rằng, “những sinh vật cộng đồng xã hội là những
sinh vật có một số hoạt động chung cho cả giống loại của chúng (điều

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.