MƯỜI HAI HỌC THUYẾT VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI - Trang 195

thật” của Đấng Christ trong “Bài giảng trên núi” có nói “Phúc cho kẻ
có tâm hồn nghèo khó..., Phúc cho người hiền lành...” (Matthew 5:3-
4), đã mạnh mẽ gợi ý điều ngược lại. Tuy thế, triết gia Nietzsche, vào
cuối thế kỷ XIX, đã hiên ngang phủ nhận đức khiêm tốn Kitô giáo và
đề cao tính đại tâm giống như Aristoteles.

Đức công bình (có phần giống với ý nghĩa hiện đại hơn là với

Platon) xem ra không thích hợp với mô hình trung dung giữa hai thái
cực. Dĩ nhiên có tính xấu tương ứng là bất công hay thiếu sòng phẳng,
nhưng xem ra như không có cái gọi là quá công bình hay quá sòng
phẳng (mặc dầu có những người quá tỉ mỉ cho thật cân bằng trong
những điều không đáng gì). Công bình chủ yếu liên hệ với người khác,
không phải riêng với những người mà mình có liên hệ bởi nghĩa vụ
qua họ hàng, bạn hữu hay khế ước, nhưng khả hữu với mọi người
trong một xã hội (mặc cho những giới hạn có thể có của xã hội đó, đối
với Aristoteles đó là thành bang polis). Aristoteles ý thức sự quan
trọng của công bằng trước pháp luật về những trao đổi hàng hóa và về
sự liên đới trong xã hội. Ông viết: “Chính sự cân đối trong tương quan
hoạt động là điều gìn giữ sự nối kết trong cộng đồng” (NE 1131b35).

Tất cả những khảo xét về đức hạnh này đã biểu lộ những Lý tưởng

tích cực về Bản tính con người. Các sự việc sẽ sai trật, khi hành
động, tính tình và cuộc sống của con người không được đo lường bởi
những lý tưởng này. Aristoteles đã không đưa ra một Chẩn bệnh toàn
bộ tại sao sự việc lại như thế, bởi mặc dầu theo ông chỉ có một lý
tưởng cơ bản về sự Thành tựu của con người, nhưng ông biết có nhiều
khả năng không thực hiện được Lý tưởng này (1106b31). Như ta đã
thấy, cho phần nhiều các đức hạnh, có hai tật xấu tương ứng, hoặc bất
cập hoặc thái quá. Những khả năng khác nhau đó xảy ra bởi bản tính
hỗn hợp của chúng ta, như là sinh vật với những bản năng của thân
xác, nhưng đồng thời với những xúc cảm xã hội mạnh mẽ và những
khả năng tinh thần của lý trí. Chúng ta có thể bị lạc thú lôi kéo xa khỏi

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.