luận thời bấy giờ, tác phẩm này từ đó đã trở nên chính thống của Công
giáo La Mã, được tán thưởng bởi thẩm quyền Giáo hoàng.
Aquinas chấp nhận rằng, những năng lực tự nhiên của lý trí con
người có một chỗ đứng chính đáng, tuy giới hạn, trong việc bảo vệ
đức tin Kitô giáo (điều mà Augustine và những môn đồ thời Trung cổ
của ông, thí dụ như Bonaventure, có xu hướng phản kháng). Aquinas
bảo trì quan điểm của Aristoteles (và của những người thực nghiệm),
rằng mọi tri thức của con người được phát xuất từ nhận thức giác
quan, nhưng ông cũng thừa nhận rằng chúng ta phải sử dụng lý trí của
chúng ta để nhìn nhận ra các loại hay các “mô thức” (“forms”) của các
sự vật, và đạt được tri thức khoa học có hệ thống của thế giới. Thiết
yếu, ông phân biệt giữa thần học thuần lý và thần học mặc khải: Trong
thần học thuần lý, chúng ta sử dụng lý trí mà không cần trợ giúp để
chứng minh sự hiện hữu của Thượng đế (bằng “Năm con đường
[chứng minh]” nổi tiếng); Trong thần học mặc khải, chúng ta nhận
được trong đức tin sự khải thị của Thượng đế thông qua Kinh thánh và
Giáo hội. Đức tin − được phát hiện − không phải là điều gì nằm trong
sự kiểm soát của ý chí chúng ta; nhưng đúng hơn, nó được thiên phú
bởi ân sủng của Thượng đế (Summa Theologica, II-II, Q.6, art.1).
Về Bản tính con người, Aquinas tiếp nối sự phân tích cơ bản của
Aristoteles về “linh hồn thuần lý” của chúng ta, gồm những quan năng
nhận thức, khái niệm trí tuệ, lý luận lý thuyết và quyết định thực hành
đưa đến việc sử dụng ý chí tự do của chúng ta trong hành động. Ông
“Kitô hóa” khái niệm của Aristoteles về hạnh phúc (eudaimonia) bằng
cách đồng nhất sự Kiện toàn tối hậu của chúng ta trong sự hiểu biết và
kính yêu Thượng đế. Và ông bổ sung Bốn đức hạnh cổ điển của Hy
Lạp là can đảm, tiết độ, khôn ngoan và công bình với Ba “đức hạnh
thần học” là đức tin, đức cậy và đức mến; để thể hiện điều này, chúng
ta cần nhận được sự soi sáng và Ơn ban cho của Thượng đế.
Về vấn đề bất tử, Aquinas giữ lại (có phần thiếu tính nhất quán)
một yếu tố của chủ thuyết Platon, cho rằng mặc dầu sự sống lại bao
