thể diễn tả (theo cách dùng mà ta đã học được nơi Aristoteles trong
chương 5) bằng cách nói rằng, tinh thần là cái mà chức năng bộ não
làm (“the mind is what the functioning brain does”).
4. THỜI KHAI MINH (TK. XVIII):
KHOA HỌC CÓ THỂ LÀ KIM CHỈ NAM CHO CUỘC SỐNG?
Từ giữa thế kỷ XVII, khi mà khoa học rộng rãi được chấp nhận như
là phương thế độc nhất để có được tri thức trên thế giới vật chất, thì đề
xuất được nhiều lần đưa ra là sự áp dụng các phương pháp khoa học
vào con người. Trong phong trào tư tưởng ở châu Âu mang tên Khai
minh (Enlightement, Aufklärung, Siècle des Lumières), tập trung vào
thế kỷ XVIII, niềm hy vọng được nêu ra là tư trào Khai minh đó
không những đưa lại cho chúng ta tri thức về con người, mà cũng làm
cho ta có khả năng giải quyết những vấn đề của nhân loại, của nhân
tính (humanity). Khai minh có thể vắn tắt tóm kết như là Niềm tin
(hay đức tin!) vào năng lực của Lý trí [hay Lý tính] để cải tiến điều
kiện hiện hữu của con người. Thời ấy thường được rộng rãi nghĩ rằng,
Lý tính ứng dụng cho ích lợi của cá nhân con người trong Y khoa và
giáo dục, trong cải cách xã hội về kinh tế và chính trị, có thể đưa đến
Tiến bộ mà đến nay chưa từng thấy của con người. Trong những phiên
bản cực đoan của nó, nó có thể trở nên yêu sách cho rằng khoa học có
thể thay thế mọi hướng dẫn khác cho cuộc sống, như tôn giáo, luân lý,
quyền lực của quân vương và quý tộc, và truyền thống xã hội.
Phong trào Khai minh mang những hình thức khác nhau trong các
quốc gia đối nghịch ở châu Âu. Tại Anh quốc, nơi đã mệt mỏi với
những kinh nghiệm tang tóc do cuộc nội chiến thế kỷ XVII, đã có một
tiến triển tuần tự và một cải cách xã hội từng phần, và nền dân chủ đã
được thể hiện từng chặng. John Locke đã đưa lại một giải trình theo
chủ nghĩa kinh nghiệm về nguồn gốc của mọi tư tưởng của chúng ta
trong kinh nghiệm được trình bày trong tác phẩm Tiểu luận về Tri thức
con người (Essay Concerning Human Understanding), năm 1690.
Mặc dầu duy trì lý thuyết nhị nguyên và chủ nghĩa hữu thần, Locke
