một chia sẻ nhỏ bé vào quyền sở hữu tư bản (dẫu không ở trong quyền
kiểm soát của nó).
Có thể nghĩ rằng các nước thuộc địa và chậm phát triển thực tế đã
trở thành giai cấp vô sản đối nghịch với các nước kỹ nghệ, và trong thị
trường toàn cầu hóa ngày nay chúng ta vẫn còn hưởng lợi từ lao động
nông nghiệp bị khai thác và từ những cửa hàng của thế giới thứ ba.
Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản nói đến sự khai thác của giai cấp tư
sản trên thị trường thế giới. Marx cũng đã ghi lại sự quan trọng kinh tế
của giới nô lệ (“sự săn lùng da đen”) ở Anh và Mỹ. Không hẳn chỉ
những chủ nô lệ mới hưởng lợi từ nhóm người này, tất cả chúng ta
cũng vẫn đang thủ lợi từ những người nô lệ đó.
HỌC THUYẾT VỀ BẢN TÍNH CON NGƯỜI:
KINH TẾ, XÃ HỘI, VÀ Ý THỨC
Trừ những nghiên cứu trong thời đầu về Hegel và những người Hy
Lạp, Marx không quan tâm đến các vấn đề của triết học hàn lâm, điều
mà sau này ông loại bỏ xem như những suy tư vô bổ so với công việc
sống chết là thay đổi thế giới. Do vậy, khi ông bị gán nhãn hiệu là
người duy vật, điều đó liên quan đến học thuyết duy vật lịch sử của
ông hơn là về một thế đứng trong triết học tinh thần về tương quan
giữa lý tính và bộ não. Cả khi nếu ta cho rằng ông đã nói mọi tâm
trạng của ý thức đều bị quyết định bởi cơ sở kinh tế của xã hội, điều
đó cũng chỉ là một vị thế “hiện tượng phụ” (“epiphenomenalist”) nói
rằng mọi tâm trạng tinh thần của chúng ta, mặc dầu không phải thể lý,
cũng đều có những nội dung được quyết định bởi các sự kiện vật chất.
Marx không quan tâm đến những quan điểm duy vật mang tính siêu
hình cho rằng ý thức phải được đồng nhất theo chân chữ với các tiến
trình hoạt động của bộ não.
Điều khác biệt hơn nữa của Marx trong khái niệm về nhân tính là
quan điểm của ông về bản tính thiết yếu xã hội của chúng ta. Đâu đó
ông cũng đã viết, “bản tính đích thực của con người là tổng thể các
tương quan xã hội” [Khởi thảo Kinh tế học và Triết học, Ökonomisch-
