sinh, yếu tố sinh dục đóng một vai trò quan trọng trong chứng loạn
thần kinh nơi người trưởng thành, năng lượng sinh dục (mà ông gọi là
“libido”: dục tình) có thể “thăng hoa” (“sublimated”) chuyển qua các
hoạt động khác, thí dụ như nghệ thuật.
Nhưng, Freud luôn cho rằng, còn có ít nhất là một xung lực cơ bản
khác ngoài sinh dục. Trong thời kỳ ban đầu, ông phân biệt điều mà
ông gọi là bản năng “tự tồn tại” (“self-preservative”; như ăn uống và
tự bảo vệ mình) khác với xung lực sinh dục. Nhưng vào thời kỳ sau
này, ông thay đổi cách sắp loại của ông, đặt dục tình (libido), đói khát,
v.v... chung với nhau trong một xung lực tăng cao sự sống được ông
gọi là Eros (thần ái tình), qua đó ông minh thị liên kết với tư tưởng
của Platon về một tình yêu tâm linh (spiritual kind of love) bao gồm
nhiều hơn chỉ là giới tính (xem chương 4). Ông sắp xếp ác dâm, gây
hấn và tự hủy vào “bản năng sự chết” (“death instinct”) hay “xung lực
hủy diệt”: Thanatos. Trong ngôn ngữ bình dân, nhị nguyên tình yêu và
đói khát của ông được thay thế bởi tình yêu và căm ghét. Nhưng ông
nhìn nhận việc lý thuyết hóa bản năng hay xung lực của con người chỉ
là một thử nghiệm, và cả trong tác phẩm cuối cùng của mình, ông
cũng nói những xung lực đó đã chưa được hiểu một cách đầy đủ.
(4) Tiêu đề chính thứ tư: Đó là sự trình bày học thuyết của Freud
về sự phát triển tính tình cá nhân của con người. Học thuyết này
bao hàm nhiều điều hơn chỉ là quan niệm hiển nhiên cho rằng nhân
cách của con người tùy thuộc vào kinh nghiệm và di truyền. Freud
phát xuất từ sự khám phá của Breuer cho rằng, những kinh nghiệm
chấn thương có thể, dẫu bên ngoài thấy là quên sót, tác động một ảnh
hưởng tai hại trên sức khỏe tinh thần của con người. Học thuyết hoàn
bị của ông về phân tâm được khái quát hóa từ đó và khẳng định sự
quan trọng cơ bản của những kinh nghiệm thời ấu thơ và tuổi bé nhỏ
cho tính tình của người trưởng thành. Năm năm đầu đời là thời gian
trong đó nền tảng của mỗi nhân cách cá nhân được đặt ra, đến đỗi ta
không thể hiểu trọn vẹn được một con người cho đến khi ta biết được
