người nhỏ” (Latinh: homo, homunculus) nội tâm với tri thức và ước
muốn của chúng (Platon cũng có nói đến). Vấn đề là: đích thực nó là
gì, chủ thể gây dồn nén, và bằng cách nào nó “biết” được vấn đề gì
được chọn ra để dồn nén? (xem chương 11: Sartre đưa ra một câu hỏi
phê phán ở đây). Những vấn nạn tương tự cũng được nêu lên đối với
học thuyết sau này của Freud về ba tác nhân (agencies) nội tâm: id,
ego, superego. Công trình triết học ở đây còn dang dở: phân tích hoạt
động của giả định vô thức với những trạng thái tinh thần có chủ đích
một cách chính đáng và hợp lý.
Học thuyết phân tâm: Có quan điểm nói rằng học thuyết phân tâm
không hẳn là những giả thuyết khoa học có thể trắc nghiệm một cách
thực nghiệm, nhưng đúng hơn là một phương pháp “thông diễn”
(“hermeneutic”): một phương cách tìm hiểu con người, tìm xem cái ý
nghĩa trong hành động của con người, những thất bại và những lầm lỡ,
những vui đùa, những ước mơ, những triệu chứng chấn thương thần
kinh. Bởi thực hữu con người − như những hữu thể ý thức và thuần lý
− rất khác với những hữu thể được nghiên cứu trong các khoa vật lý
và hóa học, tại sao chúng ta lại chỉ trích phân tâm là không đạt các tiêu
chuẩn của một vị thế khoa học được đòi hỏi trong các ngành khoa học
vật lý? Có thể rằng, giải thích phân tâm về một cơn mộng hay một
triệu chứng bệnh lý, hoặc nữa về một con người cách chung, giống
nhiều hơn với một bài thơ, một bức tranh, trong đó có nhiều lý do mở
ngỏ cho nhiều cách giải thích khác nhau.
Nhiều khái niệm lý thuyết của Freud có thể được xem như những
mở rộng các cách hiểu biết bình thường của chúng ta trong những
lĩnh vực về dục tính, tình yêu, hận thù, sợ hãi, lo âu, cạnh tranh, v.v...
Và có lẽ một nhà phân tâm đầy kinh nghiệm có thể được mô tả như
một người đã tích tụ được một sự hiểu biết trực giác sâu xa về những
ngọn nguồn của các động cơ của con người, cùng với kỹ năng thông
giải những phức tạp làm sao những động cơ đó tác động trong những
hoàn cảnh riêng biệt, đó là chưa nói đến việc làm sao người phân tâm
