Ngoài sự “Chọn lọc tự nhiên” − hay đúng hơn, như là một trường
hợp của nó − Darwin nhìn nhận sự tác động của điều mà ông gọi là
“Chọn lọc dục tính”, được rộng rãi bàn đến trong bộ sách hai quyển
xuất bản năm 1871: Nguồn gốc của con Người, và Chọn lọc liên quan
đến Dục tính (The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex).
Những gạc sừng nặng nề của hươu nai và những cái đuôi trau chuốt
của con công xem ra thật là những trở ngại lớn cho cuộc sống thường
ngày của chúng, như khi đi tìm kiếm vật ăn và khi trốn chạy trước các
thú tìm mồi. Dĩ nhiên Chọn lọc tự nhiên có thể đem lại thuận lợi cho
hươu nai với đôi gạc nhỏ hơn và cho chú công một cái đuôi khiêm tốn
hơn? Nhưng như thế là không biết đến cái công việc sinh vật học quan
trọng của sự tái sản xuất giới tính. Hươu đực dùng gạc sừng của chúng
trong thời “động đực” để đánh đấu với nhau hầu chiếm lãnh được
hươu nái, còn chú công thì biểu diễn cái đuôi màu sắc rực rỡ của mình
trước các bạn nữ, cho quý nàng cái đặc quyền nữ giới chọn lấy ông
bạn nào oai dũng nhất. Và như thế, có một sự cạnh tranh, không phải
để sống còn, nhưng cũng là để sinh sản. Những cá thể với những đặc
tính được phát triển cao độ hơn, điều đưa lại thành công dục tính cho
chúng, thì cũng có cơ may hơn di truyền những đặc tính đó qua cho
các hậu duệ của chúng, và điều đó xem chừng quan trọng hơn những
bất lợi phải chịu đựng ngoài các mùa cặp nái động đực
Nguồn gốc của chủng loại (The Origin of Species) là một của hiếm
− một công trình khoa học độc đáo, được viết với một thể văn sống
động, dễ hiểu cho những độc giả có kiến thức. Darwin có khả năng
cung cấp tư liệu cho vấn đề của ông với một cách trình bày kỳ tài các
kiện chứng trong các vấn đề sinh sản chọn lọc, lịch sử tự nhiên toàn
cầu, cổ sinh vật học. Tác phẩm tức thời là một tập sách bán chạy nhất
(best seller) và được dịch ra trong nhiều thứ tiếng. Dĩ nhiên, nó cũng
làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận và ở một số nơi những tranh luận
như thế vẫn còn.
Darwin và sự Tiến hóa của con người
