phán nhấn mạnh giá trị. Ít hấp dẫn hơn, khoa học làm cho khả thi
những loại vũ khí mới – nhưng nó không bảo ta phải triển khai hay sử
dụng chúng. Khoa học không làm thay đổi những giá trị cơ bản của
chúng ta. Nó chỉ đưa lại cho ta những phương tiện mới để phát huy
chúng.
Như vậy, học thuyết con người là những tạo vật tiến triển tự nó
không nói chúng ta phải làm gì để sống. Tuy thế, có một xu hướng
chung đi xa vượt trên quan điểm “thuần túy khoa học” này và gợi ý
rằng, tiến hóa trong một nghĩa nào đó tạo lập những giá trị của riêng
nó. Cuối cùng, điểm cơ bản của học thuyết Darwin là những cá thể
“phù hợp nhất” (fittest) về mặt sinh học là những cá thể sống sót lâu
nhất và để lại con cháu nhiều nhất. Và những chủng loại thành công,
trong một môi trường nhất định, là những chủng loại sống sót trên
nhiều thế hệ, duy trì và có lẽ gia tăng dân số của họ. Và, có thể được
viện dẫn, thành công về sinh vật học phải chăng là giá trị tối hậu?
Giữa con người với nhau, có phải những kẻ mạnh mẽ nhất, tài giỏi
nhất, gợi tình nhất là những kẻ thành công nhất – như thế họ không
phải là những kẻ giá trị nhất, được ngưỡng mộ và noi gương nhất? Có
kẻ đã nhảy chồm lên đi tới kết luận, rằng thông điệp đạo đức của Học
thuyết Tiến hóa của Darwin là mỗi người − nam hay nữ − sống cho
mình và còn có thể cuối cùng cho rằng “tham lam là tốt” (“greed is
good”). Mà nếu có một nền đạo đức Darwin như thế, nó sẽ khuyên
bảo hãy là những kẻ với gia đình đông đúc, hay đúng hơn, hãy là
những kẻ làm cho con cái sống đến tuổi trưởng thành − điều đó không
luôn đồng nghĩa với mạnh mẽ, giỏi giang hay gợi tình, mặc dầu những
đặc tính này dĩ nhiên có thể giúp ích ở một vài giai đoạn trong cuộc
sống!
Câu nói “sự sống còn của những kẻ phù hợp nhất” (survival of the
fittest) có chiều gợi ý nói rằng, quan điểm cho rằng những ai sống sót
và sinh sản tốt nhất, thật đơn giản, là những kẻ tốt nhất trong một
nghĩa rộng nào đó. Nhưng trong thực tế, những lời đó cùng với những
