thích đọc Bính. Tôi vẫn đọc và nghe rất nhiều chuyện về Bính, từ thuốc
phiện, rượu, đến nỗi đau tình ái, do anh em nói lại.
Hôm nay viết về Nguyễn Bính, là viết về một nhà thơ đã vĩnh viễn vắng
mặt, một nhà thơ (theo ý riêng tôi) đã gặp nhiều hệ luỵ nhất, đã mang tâm
sự bị thương đi lang thang suốt một cuộc đời đầy sóng gió do tình ái và tiền
tài gieo hoạ.
Bính làm thơ vì Định Mệnh phán quyết. Thơ Bính đẹp như dòng suối và bi
thương như bệnh hoạn. Cá tính trong thơ Bính rất tự nhiên, mộc mạc không
gò bó, kiểu cách như các thi nhân cùng thời. Thơ Bính đi gần với ca dao,
rất gần với đại đa số quần chúng. Các cô gái đọc rất khẽ trong phòng the để
tiếc nuối thương vay một thân phận hay giận hờn vì người Bính khóc trong
thơ sao lại không phải mình. Các bà mẹ ru con bằng thơ Bính. Thơ của
Bính được phổ biến thật sâu rộng, nó gắn liền với cuộc sống nội tâm ở mỗi
con người đa đoan tâm sự. Bài “Lỡ bước sang ngang” vào đời đã đưa Bính
lên cao giữa vòm trời thi ca đầy tinh tú sáng chói với Xuân Diệu, Huy Cận,
Vũ Hoàng Chương, Trần Huyền Trân, Thâm Tâm, Hoàng Cầm, Tế Hanh,
Lưu Trọng Lư, Hàn Mạc Tử, Chế Lan Viên v.v… Nhưng chính thực, bài
thơ này không phải là bài thơ hay của Bính. Nó nổi tiếng chỉ vì nội dung bi
đát nói lên thân phận người con gái “lỡ bước” rồi “sang ngang” để rồi lại
“lỡ bước”. Cái tâm sự ấy, cái cảnh huống ấy nó giản dị quá, nó đi gần với
cuộc đời có mặt trong thời gian ấy:
“Chị từ lỡ bước sang ngang
Trời giông bão giữa tràng giang lật thuyền
Xuôi dòng nước chảy liên miên
Đưa thân thể chị tới miền đau thương
Mười năm gối hận bên giường
Mười năm nước mắt bữa thường thay canh
Mười năm đưa đón một mình
Đào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên
Mười năm lòng lạnh như tiền
Tim đi hết máu, cái duyên không về!...
