“Trong khi hàng xâu người bóng dáng tiều tuỵ, quần áo lam lũ, nối gót
nhau xin cơm phát chẩn, hoặc xin chỗ ngủ trong phúc đường, trong khi ở
Âu châu già trẻ không đủ ấm no, thì ở thế giới, người ta thừa dùng phải đổ
đi 90 toa lúa mì, 15 vạn toa gạo, bận Hoa Kỳ phải vất đi 20 triệu tấn đồ
hộp, giết bỏ 6 triệu lợn, 60 vạn bò, bên Nam Mỹ phải giết bỏ 55 vạn cừu,
đổ ra biển 22 triệu bì cà-phê, ở Canada phải đốt bớt không biết bao nhiêu
bông, ở Cuba vất đi 33 triệu tấn mía… nhiều nước lại treo giải thưởng cho
công cuộc phá huỷ ấy nữa.” (Chuyện vô lý)
Lúc ấy dân Việt Nam đói và thiếu thốn mọi thứ, mỉa mai thay! Con người ở
những xã hội tân tiến, sản xuất thực phẩm tiêu thụ không hết, thay vì đem
trợ giúp cho nhân loại đang đói khổ lại đổ xuống biển hoặc đốt cháy thành
tro. Do đó, thay vì hô “Chính trị đã” như Ch. Maurras, Lãng Nhân đề nghị:
“Kinh tế đã”.
Nói cho đúng, không gì khổ bằng một dân tộc lạc hậu, chậm tiến lại còn
gặp biết bao nhiêu tai trời, ách nước nào lụt lội, nào bệnh tật. Khi gặp lụt
thì muôn dân lâm vào cảnh cát lấp, sông vùi. Ruộng, vườn, nhà cửa, gia súc
đều ùa trôi theo ngọn nước tàn bạo. Con người nheo nhóc, không cơm áo,
không có đất để ở. Muôn ngàn thê thảm. Chứng kiến tận mắt cái cảnh
người bóc lột người, người lợi dụng cái đau khổ của người để được thăng
thưởng và thu lợi, với tư cách nhà văn, vũ khí chỉ có cây viết, Lãng Nhân
đành dùng nó để đả phá sự bỉ ổi đó:
“Có người lại bảo rằng trời ra tai, ấy là để trừng phạt những kẻ có trách
nhiệm chăn dân mà không chăn cho chu đáo… Có lẽ đâu lại vô lý như thế?
… Riêng dân ta thật đắng cay vì nước.
Từ trước đến nay, dân này đã vì nước mà trải bao gian nguy, biết bao lần
sảy đàn tan nghé.
Nhưng lẽ trời cũng có thừa trừ…
… Dân bị vỡ đê cũng như bị cướp bóc, bị dịch tả, tai nạn càng to, bậc quan
phụ mẫu càng dễ được đặc cách thăng thưởng.
… Cho hay có thử lửa mới biết lòng vàng, mà trời ra tai cho người này lại
