“Tôi thì ốm, nó có rét; cái nhà trong ấy có hai người ở; nếu anh có năm
đồng, hãy cho tôi vay chúng nó; với một tấm lòng hăng hái, tôi nhảy
vào…”
Trong “Chuyện vô lý” còn có rất nhiều cái vô lý ghê gớm khác mà Lãng
Nhân đề cập tới như chuyện “Đạo văn”, “Mốt mới”, “Rơi vú”, “Con khoa
học” v.v… Riêng chuyện “Con khoa học” mang một ý nghĩa vô cùng cay
đắng do khoa học tạo nên, ở đây, người đàn ông và dòng giống hoàn toàn
không có nghĩa gì nữa vì mọi người đàn bà có thể thụ thai do sự cấy tinh
trùng giống đực đã đóng trong hộp sắt như cá mòi, như hạt đậu “cô-ve”…
Xuyên qua hai tác phẩm Trước đèn (1939) và Chuyện vô lý (1942) người
đọc nhìn thấy Lãng Nhân đã vượt thoát được những gò bó tầm thường của
ngôn ngữ thời đó với các cụ, ngài Hoàng Tăng Bí, Nguyễn Đỗ Mục v.v...
toàn là các bậc túc nho và cũng sống bằng chữ nghĩa. Sự vượt thoát này là
bước đi bắt buộc của tiến hóa, chẳng cứ gì Lãng Nhân mà biết bao nhiêu
nhà văn học trẻ thời đó đứng lên góp gió, nhất là Hoàng Tích Chu, Đỗ Văn
v.v... và thời nay với Hiếu Chân, ký giả Lô Răng, Sức Mấy v.v…
Đi từ Chuyện vô lý tới Chuyện cà kê (Nam Chi Tùng Thư 1968) sự liên hệ
về mục đích cũng gần nhau. Chỉ khác, ở Chuyện cà kê, Lãng Nhân đã sử
dụng hình thức đàm thoại để chuyên chở nội dung. Nó là những câu chuyện
cũ được nói chơi với nhau nhưng suy nghĩ hồi lâu, thấy nó ăn khớp với
chuyện hôm nay. Vẫn cái giọng văn dí dỏm, vẫn những từ ngữ chọn lọc,
vẫn những chuyện buồn man mác, dở khóc dở cười, vẫn cái hoài bão, mong
mỏi với ít dòng, ít chữ có thể sửa đổi được một phần nét sống lệch lạc hiện
hữu, vẫn đi tìm cái tuyệt đối của văn chương trong lãnh vực tư tưởng. Có
lẽ, ý niệm sẽ làm khổ Lãng Nhân trọn kiếp.
Ngoài vấn đề nói chơi, kể Chuyện vô lý, Chuyện cà kê, Lãng Nhân còn
dịch thơ Trung Quốc, thơ Pháp và sưu tầm các giai thoại về thế hệ trước mà
nho học là nền văn học chính của nước ta trong thời phong kiến và cái thú
chơi chữ của người xưa.
Trong Giai thoại làng Nho toàn tập do Nam Chi Tùng Thư xuất bản năm
