chuyên gia…" (Khảo về tiểu thuyết, trang 165)
"Tuy vậy, cũng nên biết rằng tiểu thuyết sở dĩ gây nên được những ảnh
hưởng to, tiểu thuyết đã tạo nên những bóng mây hơi nước khả dĩ nuôi
được tâm hồn đất nước, công đó không phải là toàn của những nhà tiểu
thuyết đâu, nhưng còn là công của những người đọc tiểu thuyết và những
người yêu tiểu thuyết nữa.
Nhà tiểu thuyết viết ra để làm gì? Chúng ta đã biết họ viết bởi vì cần phải
viết, nhưng nói như thế chưa đủ, bởi vì viết thì phải xem, mà họ viết thì họ
không xem bao giờ. Họ cần viết vì độc giả. Họ đã nghĩ đến các ông, các bà
và các cô. Các bạn có biết sự liên quan mật thiết, lạ lùng giữa nhà tiểu
thuyết và độc giả ra thế nào không? Một nhà tiểu thuyết đem mình phơi bày
ra trong truyện, hạnh phúc của nhà tiểu thuyết là làm cho mọi người đọc
trông thấy lý tưởng của mình, gửi tấm lòng mình cho độc giả tất cả những
cái kết tinh trong hồn mình, nói tóm lại, tiểu thuyết tin độc giả, cũng như
một xử nữ dâng cái trinh tiết cho người yêu vậy.” (Khảo về tiểu thuyết,
trang 167)
Đoạn văn thật tha thiết đã nói lên tất cả tâm sự Vũ Bằng, thứ tâm sự vừa
kiêu sa, vừa nhún nhường, gói ghém đầy đủ sứ mệnh của người cầm bút và
bổn phận người thưởng ngoạn văn chương.
"Hỡi, hỡi vị tinh tú to lớn kia ơi – Zarathoustra vừa tiến lên ngẩng nhìn mặt
trời vừa kêu lên như vậy – nếu mi không có những người mà mi soi sáng
thì chả biết hạnh phúc của mi sẽ ra thế nào?" (Khảo về tiểu thuyết, trang
168)
Đúng, Zarathoustra đã nói đúng, vì nghệ thuật làm ra mà không có ai
hưởng ứng cũng như mặt trời kia soi sáng trên vùng đất chết, không sinh
vật, thì nguồn ánh sáng thiêng liêng đó cũng chỉ vô ích. Vũ Bằng chủ
trương làm văn nghệ cho con người và chỉ vì ý nghĩ đó, Vũ Quân đã kêu
gọi đến các đại văn hào thế giới như Tolstoi, Balzac, Stefan Zweig, A.
France, Proust, André Maurois v.v… để chứng minh cho lập luận của riêng
