những chàng trai hoặc con quan, hoặc giàu có, hoặc vì lý do nào đó, như
Chu Mậu, Nguyễn Đình Thấu, Dương Thiệu Thanh v.v… từ Pháp trở về
mang theo cái văn minh nửa mùa với lề lối ăn chơi “cẩm” như Tây, nào
khiêu vũ, nào bar, nào mốt này mốt nọ, hơn nữa, họ nói chuyện toàn bằng
tiếng Pháp và chuyên dùng xảo thuật để chim gái làm cho thanh niên đã hư
hỏng càng hư hỏng thêm. Ở giữa cái không khí áy, chả riêng gì Vũ Bằng
“bị” mà có rất nhiều thanh niên làm văn nghệ “bị”, nhưng họ không có cái
can đảm và sự may mắn kinh qua như Vũ quân, cũng chính vì thế, họ chết
dập vùi ở một xó xỉnh nào đó, giữa cuộc đời ngàn vạn lối đi vào quên lãng.
Vũ Bằng đã tự biết mình cũng như ảnh hưởng của cuốn Phù dung ơi! Vĩnh
biệt! trong đám độc giả trẻ, nên ở bài Dựng, Vũ quân đã nói với họ bằng
những lời chân thực nhất:
“Nếu bất ngờ trong các thanh niên, thiếu nữ có người nào cầm xem cuốn
sách này, tôi chỉ mong ước một điều là đừng bao giờ nghĩ rằng tôi đem việc
cai của tôi ra phóng đại để do đó chứng tỏ thuốc phiện là nguy hiểm. Tôi
chỉ mơ ước một điều là đọc xong sách này, họ sẽ thấy rằng họ không phải
là những người đơn độc trên con đường đời muôn ngả, trước chiến tranh,
cha anh của họ cũng đã mắc bệnh thời đại, u buồn, trống rỗng và đau xót
cái đau xót của họ ngày nay."
Vũ Bằng cũng tự coi mình là tên đào ngũ đối với giới nghiện, nhưng tên
đào ngũ không phản bội, tuy thoát ra mà vẫn có lòng thương xót anh em.
Sự thương xót ở đây, Vũ Bằng không đặt nó vào vị trí tôn ti mà đích thực
nó bộc lộ tận đáy lòng kẻ đã vượt chết.
Lần thứ nhất, Vũ Bằng giao duyên với phù dung tiên nữ bằng mười hai
điếu thuốc. Vũ quân đã say thực sự và bị nàng tiên nâu hành hạ thể xác đến
khốn khổ ở giữa cầu Thê Húc.
“Nửa giờ đi qua, tôi cứ đứng vịn thành cầu mà rỏ dãi xuống hồ. Toàn thân
tôi không còn phải bằng da, thịt hay gân, sụn. Nó là một cái gì rỗng mà
nhẹ. Bảo là một con búp bê nhựa có lẽ đúng, bởi vì chân tôi như không còn
