MƯỜI KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ - Trang 84

những mảnh lá chuối hay tàu lá sen (người ta gọi thế là lá cốm hay mẻ
cốm) rồi xếp vào thúng để gánh đi bán, tinh khiết và thơm tho lạ lùng. Đặc
biệt là hàng nào cũng có một cái đòn gánh cong hai đầu: người bán hàng
bước thoăn thoắt, hai cái thúng đu đưa, trông thật trẻ và thật… đĩ!
Hỡi các bà nội trợ lưu tâm đến miếng ăn ngon cho chồng cho con! Hãy gọi
hàng cốm lại và mua ngay lúc cốm hãy còn tươi, kẻo quá buổi thì kém dẻo
và kém ngọt, phí của trời đi đấy!
Đã có lúc ngồi nhìn người hàng cốm xẻ từng mẻ cốm sang chiếc lá sen to
để gói lại cho khách hàng, tôi đã tẩn mẩn ngẫm nghĩ nhiều. Ờ mà thật vậy,
sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của
cây lúa mới đem buộc được gói cốm? Có một khi tôi đã thử tưởng tượng
người ta dùng giấy bóng kính tốt đẹp để gói cốm, nhưng mới thoáng nghĩ
như thế, tôi đã thấy tất cả một sự lố lăng, tất cả một sự thô kệch, nói tóm lại
là tất cả một sự… khó thương! Còn gì là cốm nữa! Làm vậy, cốm có còn là
cốm đâu!
Cốm, một món quà trang nhã của Thần Nông đem từ những đồng quê bát
ngát của tổ tiên ta để lại cho ta, không thể khứng chịu được những cái gì
phàm tục.
Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một
chút gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là
phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không
được phũ phàng.
Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tính chất thơm của cốm thoang
thoảng mùi lúa đòng đòng, tính chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời
trong sạch và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả
hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng
biết chừng nào! Mà cũng cảm khái biết chừng nào!
Tôi không thể nhịn được cười khi thấy những ông gặp buổi giao thời, mời
người Âu Mỹ dùng cốm mà lại xẻ vào từng bát để họ lấy “cùi dìa” mà xúc!
Thật là ai oán cho hạt cốm!
Lại có nhiều người khác, có lẽ cho rằng bơ sữa ở Hà Nội này chưa đủ để
làm tăng gia cái đồng cân của con người, lại bày ra trò ăn cốm với chả, giò