hay thịt quay.
Tôi thiết tưởng như thế thì thà lấy ít gạo tám thổi lên ăn với những thứ thịt
đó còn hơn, tội gì phải ăn cốm cho phí tiền!
Trong tất cả các thứ ăn đệm với cốm, có lẽ dung thứ được nhất là cái thứ
chuối tiêu “trứng cuốc” ăn thơm phưng phức, nhưng ăn như vậy chỉ có thể
coi là ăn chơi ăn bời.
Muốn thưởng thức được hết hương vị của cốm, phải ăn cốm không, và chỉ
ăn cốm không thôi. Có thế, ta mới hưởng được chân giá trị của cốm và
càng thấy rõ chân giá trị của cốm, ta lại càng tiếc cho đồng bào ở những nơi
xa, tiếng là cùng sinh chung đất nước với ta, mà không được hưởng thứ quà
thơm dẻo của đồng lúa dâng cho mọi dân con.
Tôi ngẫm lại trước kia đường sá còn diệu vợi, một người ở Nghệ An ra
thăm Hà Nội muốn đem ít cốm Vòng về làm quà cho bà con, thực quả là
vất vả.
Cốm tãi ra trên một cái mâm đồng phải được sấy thật kỹ bằng hơi nước sôi
để khỏi mốc rồi cho vào trong một cái thùng sắt tây đậy kín. Người ta lại
còn kể chuyện vào thời Nguyễn, người làng Vòng mà mang cốm tiến vào
được đến Huê để dâng lên Ngài Ngự thì lại còn công trình khó nhọc hơn
nhiều: cốm không được đóng vào thùng sắt tây, nhưng phải gánh bằng
quang, hai bên hai thúng, và trong mỗi thúng có một cái hoả lò âm ỉ trên
đặt hai cái nồi đất đựng cốm.
Hơi nước bốc lên sẽ làm cho cốm được dẻo luôn, dù phải đi tới hằng năm
bảy ngày đường.
Bây giờ sự đi lại dễ dàng, người ở các tỉnh gần Hà Nội nhớ cốm vẫn
thường về tận Hà Nội để ăn vào những ngày đầu thu. Coi chừng mùa cốm
tàn lúc nào không biết đấy! Danh tướng và người đẹp tự nghìn xưa vẫn thế,
không để cho người đời được trông thấy mình lâu…
*
Để tận hưởng món quà trang nhã, người ta ăn cốm rồi lại còn chế biến ra
nhiều món khác, không kém phần thích thú.
