kích ngài. Để kỷ niệm ngài, chúng tôi in hình ngài vào bản đồ” - cô mỉm
cười đưa tấm bản đồ cho tôi - “Chị giữ lấy làm kỷ niệm.”
Tôi không thể nói nên lời. Ngay tại một thị trấn nhỏ của Kirgizstan, đối
diện trước những người nước ngoài không phải tín đồ Phật giáo, lại am
tường ngài Huyền Trang hơn cả đồng bào tôi. Họ không những hiểu biết về
ngài mà còn đưa ngài lên bản đồ quốc gia của họ. Tôi vừa xấu hổ, vừa cảm
thấy tự hào. Chỉ mới du lịch vài tháng, tôi đã ý thức người Trung Quốc hiểu
biết rất ít sự thật về ngài Huyền Trang. Tôi đã từng nghi ngờ khi ra khỏi đất
nước mình, ngoài việc đi tìm những di tích, giao lưu cùng giới học giả, tôi
có thể tìm ra vết tích của ngài Huyền Trang không? Hiện tại, chỉ mới bắt
đầu chuyến tây hành, nơi đây đã có hình ảnh của ngài, hơn nữa ngài đã trở
thành vị anh hùng. Quên đi mọi hiểm nguy, tôi càng tự tin hơn về chuyến đi
của mình.
Tôi hỏi cô chủ quán nên đi xem những gì. “Chị nên lên Thiên San, mới
thể nghiệm được những gian khổ mà ngài Huyền Trang trải qua.” Cô còn
hướng dẫn phương tiện đi cho tôi. “Phải mất ba ngày mới lên được đỉnh,
không nhanh bao nhiêu so với ngài Huyền Trang, tôi nhớ ngài mất bảy
ngày để lên xuống núi.” Cô chủ quán đứng dậy, lần này cô mang ra một số
ảnh chụp dọc đường núi.
Trong những tấm ảnh này, tuyết trắng đã bao phủ quần thể núi, một
nhóm lữ hành đeo túi vải, ngựa thồ đầy dụng cụ đi đường. Tôi tưởng tượng
ngài Huyền Trang đang đi trong nhóm họ. Tất cả thật không có gì thay đổi.
Những tấm ảnh này làm tôi nhớ lại những bức ảnh các đoàn lữ hành cuối
thế kỷ XIX đến thế kỷ XX, như Stein và Le coq, những bức ảnh đó diễn tả
những gian nan khi vượt qua những ngọn núi cao. Vì để tránh bão tuyết, Le
coq ra lệnh cho thuộc hạ của mình cắt đuôi ngựa và lông trâu, đặt trong mũ
để che mặt. Không ngừng gặp nguy hiểm, trên đường họ đi qua là những
đống xương khô. Nhà thám hiểm người Đức này cho chúng ta biết, nếu như
đoàn lữ hành gặp bão tuyết: “Họ sẽ bỏ đồ đạc trên lưng các con vật xuống
chất thành đống gần nơi xảy ra bão tuyết, tiện sau này quay lại lấy. Nguyên
tắc của các thương gia trên con đường tơ lụa là không được phép lấy đồ đạc
