trang phục, mà còn dùng để trang trí tự Viện, tháp Phật. Thế kỷ thứ 3 trước
công nguyên, A Dục Vương (Asoka) ở Ấn Độ đã xây dựng tuyến đường
nối liền khu tây bắc Ấn với bình nguyên sông Hằng, Peshawar trở thành
một trong những thành thị giàu có nhất trên con đường tơ lụa. Tiền của
không ngừng vào tay các thương gia Kiện Đà La, họ bố thí, tu sửa tự Viện
tráng lệ vô cùng.
Tôi đặc biệt có hứng với Bazaar, theo sách du lịch cũng đề cập nơi đây
từng có cây bồ đề. Ngài Huyền Trang trong Đại Đường Tây Vực ký cũng kể
Peshawar là một thánh địa quan trọng của Phật giáo. Ngài kể lại câu
chuyện đức Phật tại cây bồ đề từng dạy ngài A Nan rằng: 400 năm sau khi
Phật nhập diệt, tại nước này sẽ xuất hiện một vị quốc vương hộ pháp tên là
Ca Nặc Sắc Ca, ông sẽ kiến tạo ngôi tháp Phật để cúng dường xá lợi gần
cây bồ đề. Phật đà chưa từng đến Peshawar, hơn nữa có lẽ câu chuyện quy
y của vua Ca Nặc Sắc Ca được người đời sau đưa vào kinh điển, nhưng
không sao. Cũng như các tín chúng Phật tử, ngài Huyền Trang tin vào tiền
thân đức Phật, trong đó có mấy lần ngài sinh tại vương quốc Kiện Đà La.
Đối với ngài Huyền Trang, vua Ca Nặc Sắc Ca không hề xa lạ. Tộc Quý
Sương do ông thống trị vốn là hậu duệ tộc Nguyệt Thị du mục bên ngoài
Trường Thành, về sau bị người Trung Nguyên chiếm lĩnh, phải chạy về
hướng Tây. Cuối cùng họ cũng lập được đế quốc của mình, phía tây từ ốc
đảo sa mạc Taklamakan, đông đến bắc bộ bình nguyên sông Hằng, thủ đô
được thiết lập tại Peshawar. Người Quý Sương sùng bái thần lửa Ba Tư,
đồng thời cũng tín ngưỡng Phật giáo, đặc biệt là vào thời kỳ thống trị của
vua Ca Nặc Sắc Ca, Phật giáo càng thịnh hành. Ngài Huyền Trang tại
Peshawar và những vùng lân cận đã tham bái rất nhiều tự Viện, tháp Phật
chính là kiến tạo vào thời kỳ này. Tượng Phật cũng xuất hiện lần đầu trong
thời gian thống trị của vương triều Quý Sương. Tại Peshawar phát hiện
nhiều tiền đồng, một mặt khắc tượng Phật, mặt còn lại khắc tượng vua Ca
Nặc Sắc Ca.
Lúc ngài Huyền Trang đến, tháp Phật để cúng phụng xá lợi do vua kiến
tạo đã bị hủy diệt. Tòa tháp Phật này cao 50m, đã ba lần bị hỏa hoạn, người
