định đi, nhưng họ kịch liệt phản đối, vì nơi ấy rất nguy hiểm, họ không thể
đảm bảo an toàn cho tôi, hơn nữa họ đã mua sẵn vé xe lửa ngày mai đi
Madras phía nam Patna cho tôi.
Tôi đành phải nghe theo. Thấy tôi muốn khóc, Yogandra an ủi, nét mặt
anh lại như đang cười. Tôi không hiểu gì cả. Hồi lâu mới biết anh nói:
“Dọc theo sông Hằng, lo gì không có nước”, ám chỉ sau này tôi còn có cơ
hội đi, tôi nghĩ anh có lý, người Trung Quốc cũng có câu ngạn ngữ: “Sống
trên núi, lo gì không có củi.” Nhưng tôi tiếc một điều, đó là núi quá xa,
nước sông Hằng tuy nhiều nhưng ở xa sông thì cũng bị khát. Yogandra
không biết rằng, tôi đến được Ấn Độ khó hơn ngài Huyền Trang, vì phải
qua nhiều khâu thủ tục. Đêm đó tôi không tài nào ngủ được, vừa chợp mắt
là khung cảnh Lâm Tỳ Ni và Ca Tỳ La Vệ lại hiện ra trước mắt như lời
ngài Huyền Trang mô tả. Mọi nơi đều có trụ đá kỷ niệm của vua Asoka.
Theo ghi chép của ngài, vào năm 1897, tìm thấy trụ đá của vua Asoka,
trên đề: “Thiện Kiến vương (chỉ vua Asoka), tại vị 20 năm, nhân nơi Đức
Thích Ca Mâu Ni đản sinh mà đến kính lễ. Vua lệnh khắc trụ, trên có hình
ngựa. Miễn thuế cho dân chúng Lâm Tỳ Ni.” Đây là thánh tích Phật giáo
cuối cùng được phát hiện dựa theo sự ghi chép trong Đại Đường Tây Vực
ký của ngài Huyền Trang.
Mãi đến sáng hôm sau khi lên xe đi về phía nam, tôi vẫn còn lưu luyến
về Lâm Tỳ Ni.
Năm Công nguyên 636, sau bốn năm học tập tại Nalanda, ngài Huyền
Trang cũng vân du về Nam Ấn. Mục tiêu ngài hướng đến là quốc gia Phật
giáo Sri Lanka, xưa gọi là Tích Lan. Ngài định đi dọc theo bờ biển phía
đông, xuyên qua bang Orissa ngày nay. Ngài Huyền Trang rất quen thuộc
vùng này. Sau khi quyết chiến thắng lợi, chính nơi đây, vua Asoka hối ngộ
và qui y Phật. Nhưng chư tăng bản địa đều khuyên ngài không nên đi
đường biển, vì không an toàn, mà nên đi đường bộ xuống Kancipuram phía
nam Ấn, từ đây đi tàu chỉ ba ngày sẽ đến Sri Lanka.
Ngài đi theo đề nghị của họ. Có điều phải mất hơn một năm mới đến nơi,
vì mỗi lần tàu đi ngang vùng có chùa chiền và cao tăng, ngài đều dừng lại
